2021 Atomic Swap (Hoán đổi Nguyên tử) là gì?

Không có gì ngạc nhiên khi sự phổ biến của tiền điện tử đang thúc đẩy một số lượng ngày càng nhiều coin và token được tạo ra. Trên thực tế, có hơn 2,000 coin và token trong thị trường tiền điện tử với nhiều dự án mới được tạo ra mỗi ngày! Công nghệ Blockchain có khả năng “phá vỡ” một loạt các ngành công nghiệp, đặc biệt là các thị trường tài chính. Tuy nhiên, đi kèm với sự phát triển, những thách thức mới liên tục xuất hiện. Một điểm hạn chế của công nghệ Blockchain là khả năng mở rộng và Atomic Swap là một giải pháp cho vấn đề này. Vậy Atomic Swap là gì? Hãy cùng tìm hiểu nhé.

Bắt đầu từ công nghệ Blockchain

Hầu hết những ai sử dụng tiền điện tử đều biết đến mạng lưới Blockchain. Blockchain có thể  được hiểu một cách đơn giản, nó là một quyển sổ khổng lồ, nơi mà tiền mặt được giám sát một cách chặt chẽ. Mọi giao dịch xảy ra trên đó mà không phải qua một bên trung gian nào. Nó là một quyển sổ công nghệ tiện lợi trong việc truyền tải dữ liệu mà không lo phải tiết lộ thông tin cá nhân cho một bên nào  đó.

Tuy nhiên, Blockchain cũng có một số bất lợi, chẳng hạn như nó khá chậm, việc sử dụng nó đang dần mất nhiều thời gian và công sức. Tại sao Blockchain lại bị chậm? Hãy tưởng tượng rằng, mỗi giao dịch đều có 4 phần: Người gửi, người nhận, số tiền, và phí. Khi sử dụng Blockchain mức phí sẽ tăng khi người dùng muốn tăng tốc cho giao dịch của mình. Tức là, ai đóng nhiều phí thì giao dịch đó được thực hiện nhanh hơn. Càng phổ biến, càng đông, lại càng chậm và đắt đỏ. Thật  nghịch lý phải không? Khi mọi thứ trở nên quá tải, người ta nghĩ ra một cách mới để giải quyết chúng.

Khả năng mở rộng là gì?

Khả năng mở rộng là khả năng mở rộng về kích thước và quản lý số lượng giao dịch ngày càng tăng của một hệ thống hoặc mạng. Với tần suất và quy mô sử dụng ngày càng lớn, bất kỳ hệ thống hoặc mạng nào cũng sẽ cần phải được mở rộng để thích ứng và hỗ trợ cho sự tăng trưởng đó. Nhưng sẽ có giới hạn về số lượng giao dịch mà một blockchain có thể xử lý. Ví dụ, Bitcoin chỉ có thể xử lý 7 giao dịch mỗi giây trong khi Visa có thể xử lý tới 24,000 giao dịch mỗi giây.

Lightning Network ra đời

Quay lại với “cuốn sổ lớn” ban đầu, mỗi giao dịch là một phần được ghi lại trên đó. Với Lightning Network, chúng ta có thể hạn chế làm đầy sổ bằng cách bỏ qua việc ghi lại các giao dịch trên Blockchain, rồi đưa chúng ra khỏi chuỗi.

Nói một cách đơn giản: Anna và Bob thực hiện nhiều giao dịch với nhau. Anna và Bob mở một kênh thanh toán trên Blockchain để thực hiện các giao dịch đó. Kênh thanh toán chỉ tốn phí cho việc mở và đóng kênh, dĩ nhiên, trên Blockchain cũng chỉ hiển thị 1 phiên giao dịch duy nhất. Việc này tiết kiệm thời gian và chi phí một cách đáng kể.

Thêm vào đó, nếu Anna và Bob có một kênh, Bob và Chris có một kênh thanh toán. Nếu Anna muốn chuyển tiền qua Christ, có thể thông qua Bob để thực hiện việc này.

Bản chất của Lightning Network là chuyển từ quyền sở hữu của Bitcoin sang lời hứa về quyền sở hữu của Bitcoin. Kênh thanh toán đóng vai trò như một chiếc hộp giữ tiền chung giữa hai người được ghi lại trên Blockchain. Trong hộp sẽ ghi mỗi người có bao nhiêu Bitcoin trong đó, thực hiện giao dịch trong kênh chỉ là việc chuyển giao thỏa thuận tiền giữa đôi bên mà thôi. Ví dụ, Anna và Bob chung một kênh, mỗi người có 10 Bitcoin (BTC) trong kênh. Hôm nay giao dịch, Anna trả tiền cho Bob 2 BTC, Anna sẽ chuyển một lời hứa “ Bob sở hữu 2 BTC từ Anna” . Vậy là sau khi đóng kênh, Anna sẽ có 8 BTC và Bob có 12 BTC.

Các giao dịch với Christ hay người dùng khác đều diễn ra với hình thức như vậy.

Atomic Swap là gì?

Lightning Network sinh ra mang nhiều thuận tiện hơn trong việc giao dịch trên một Blockchain. Chuyện gì sẽ xảy ra khi Lightning Network có thể hoạt động trên các Blockchain khác nhau. Đó là lý do mà người ta nghĩ đến việc ra đời Atomic Swap – Hoán đổi Nguyên tử.

Atomic Swap (Hoán đổi Nguyên tử) là quá trình trao đổi tiền điện tử ngang hàng (P2P) từ bên này sang bên khác mà không thông qua bên thứ ba, đồng nghĩa với việc bạn được phép trao đổi một đồng tiền cho người khác mà không cần sử dụng sàn giao dịch. Điểm đặc biệt nhất là người dùng sẽ có toàn quyền kiểm soát và quyền sở hữu đối với khóa riêng của họ trong toàn bộ quá trình hoán đổi.

Các Hoán đổi Nguyên tử có thể được thực hiện trực tiếp giữa các blockchain riêng biệt với các đồng tiền gốc khác nhau hoặc thông qua các kênh off-chain. Việc Hoán đổi Nguyên tử thành công lần đầu tiên được thực hiện giữa Decreed và Litecoin trong tháng 9 năm 2017.

Một thuật ngữ khác cho Hoán đổi Nguyên tử là giao dịch xuyên chuỗi, vì nó tạo điều kiện cho một cuộc trao đổi tiền điện tử giữa 2 khối độc lập riêng biệt.

Nếu xem các kênh thanh toán trong Lightning Network như là một chiếc hộp tiền chung và mỗi người có một khóa an toàn, thì Atomic swap là một chiếc hộp khóa trên hệ thống Lightning Network. Chiếc hộp này được sử dụng ra sao? Giả sử, Lee sử dụng ETH (Ethereum), Anna sử dụng BTC, và Lee muốn chuyển ETH để lấy BTC từ Anna. Lee sẽ tạo ra một chiếc hộp khóa, để giữ tiền trong thời gian trao đổi, chiếc hộp đóng vai trò như địa chỉ hợp đồng. Muốn mở hộp, cần có chữ ký của Anna và mật mã từ Lee, Mã số này từ Lee, sẽ tạo ra một “hàm băm”, hoạt động như một ổ khóa, và mật mã là chìa. Dù vậy Lee cũng không thể lấy tiền khi không có chữ ký của Anna. Không một ai trong hai người có thể lấy tiền và bỏ đi khi giao dịch chưa kết thúc. Thật an toàn phải không?

Tầm quan trọng của Atomic Swap

Atomic Swap thể hiện một sự đổi mới cần thiết trong không gian tiền điện tử do các yếu tố sau:

Loại bỏ trung gian tin cậy: Bất kỳ ai tìm cách giao dịch hoặc trao đổi tiền điện tử thường trải qua các sàn giao dịch lớn, tập trung vì chúng cực kỳ hiệu quả, thân thiện với người dùng và có tính thanh khoản cao khiến giao dịch tiền điện tử trở nên dễ dàng hơn nhiều. Tuy nhiên, nhược điểm là bạn phải đặt cược số tiền vào sàn giao dịch, nơi luôn tiềm ẩn nguy cơ bị hack, thao túng hoặc rủi ro đạo đức (moral hazard) có thể khiến bạn mất hết tiền.Vì vậy, Bitcoin được tạo ra để loại bỏ các bên trung gian và bên thứ ba, đảm bảo rằng người dùng có quyền kiểm soát tuyệt đối tiền của họ.

Quy trình giao dịch không hiệu quả: Có nhiều đồng tiền và cặp giao dịch không được hỗ trợ bởi sàn giao dịch, do đó yêu cầu người dùng tạo các tài khoản trao đổi khác nhau trên nhiều sàn khác nhau. Điều này cực kỳ kém hiệu quả vì người dùng cần phải chuyển sang các tài khoản khác nhau cho các cặp giao dịch khác nhau hoặc thực hiện một số chuyển đổi trước khi có được đồng coin họ muốn.

Sự phức tạp của các sàn giao dịch phi tập trung: Các sàn giao dịch phi tập trung ra đời nhằm giải quyết các rủi ro của sàn giao dịch tập trung bằng cách cho phép người dùng giao dịch trực tiếp (ngang hàng) và minh bạch sử dụng blockchain. Tuy nhiên, các sàn này có thể phức tạp cho người mới sử dụng do giao diện người dùng phức tạp của chúng. Hơn nữa, sàn phi tập trung có thể chậm hơn nhiều so với sàn tập trung vì mọi giao dịch sẽ được phát trên blockchain, mà chính chúng đang phải đối mặt với các vấn đề về khả năng mở rộng.

Do đó, Hoán đổi Nguyên tử là một công cụ quan trọng tạo điều kiện cho việc trao đổi tiền điện tử không cần tin cậy và hiệu quả, giải quyết các vấn đề khác nhau của thị trường tiền điện tử.

Ưu điểm

Phi tập trung: Tất cả các giao dịch sẽ được bảo mật và được ghi lại một cách công khai trên blockchain. Giao dịch Hoán đổi Nguyên tử sẽ tận hưởng những lợi thế mà mã nguồn mở cho phép: bất biến, minh bạch và bảo mật.

Sự vắng mặt của bên trung gian: Không giống như sàn giao dịch tiền điện tử tập trung nơi rủi ro đối tác tồn tại, người dùng chỉ cần một ví tương thích để bắt đầu sử dụng Hoán đổi Nguyên tử mà không cần phải tin tưởng bất kỳ trung gian nào. Với công nghệ hoán đổi, người dùng giữ quyền kiểm soát toàn bộ số tiền và giao dịch của họ được giải quyết trực tiếp giữa người dùng.

Khả năng tương tác blockchain: Người dùng có thể trao đổi coin trực tiếp từ hai blockchain khác nhau. Đây là một bước tiến bộ hướng tới một trải nghiệm blockchain hợp tác và tích hợp sẽ làm giảm mâu thuẫn trên thị trường.

Giao dịch công bằng: Vì các lệnh được tạo và truyền trực tiếp giữa hai bên, các giao dịch sẽ không bị ảnh hưởng bởi các bên bên ngoài có thể thao túng thị trường. Những người tham gia tương tác trực tiếp với nhau mà không sợ bị lợi dụng bởi các chiến lược giao dịch tự động và có độ trễ thấp.

Nhược điểm

Chậm: Công nghệ Hoán đổi Nguyên tử vẫn đang được tinh chỉnh và rất nhiều yêu cầu nâng cao cần thực hiện trước khi quá trình này trở nên đủ nhanh để xử lý khối lượng giao dịch lớn. Lightning Network là một trong những sáng kiến có tiềm năng tạo điều kiện cho các giao dịch Hoán đổi Nguyên tử ngay lập tức.

Thiếu hỗ trợ khả năng tương thích: Không phải tất cả các ví và các sàn đều cho phép người dùng tham gia Hoán đổi Nguyên tử tại thời điểm này. Các ví mới đang bắt đầu áp dụng công nghệ này, nhưng vẫn cần sự hỗ trợ lớn thông qua các ví tiền và các sàn lớn mà có cơ sở người dùng đáng kể.

Cần chức năng hợp đồng thông minh: Công nghệ Hoán đổi Nguyên tử có thể được thực hiện chỉ trong các blockchain với chức năng hợp đồng thông minh. Do đó, các đồng coin được xây dựng trên blockchain không hỗ trợ hợp đồng thông minh không thể sử dụng quá trình này.

Kết luận

Trên đây là các thông tin cơ bản về Lighting Network và Atomic Swap, những cải tiến mới trong hoạt động giao dịch tiền điện tử. Nhưng tiến bộ này mang lại rất nhiều thuận lợi trong việc trao đổi và sử dụng tiền điện tử trong tương lai. Tiềm năng của chúng thật sự mà nói thì không thể đong đếm được.

CẢNH BÁO: Đầu tư vào các sản phẩm tài chính tiềm ẩn rất nhiều rủi ro mà có thể không phù hợp với một số nhà đầu tư. Do đó hãy cân nhắc kỹ lưỡng và làm chủ bản thân trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào cấu thành từ những nội dung tham khảo tại website này. Đồng thời bạn có thể THAM GIA NHÓM THẢO LUẬN của chúng tôi để thảo luận thêm về những gì bạn đang quan tâm.