2021 Bong bóng hoa Tulip là gì? So sánh hội chứng hoa Tulip với Bitcoin

Hoa Tulip được coi là trường hợp đầu tiên về bong bóng tài chính, được cho là đã xảy ra vào những năm 1600. Trước khi thảo luận về việc liệu Hội chứng hoa Tulip có thực sự là một bong bóng tài chính hay không, chúng ta hãy tìm hiểu câu chuyện về diễn biến của bong bóng này nhé.

Hội chứng hoa Tulip là gì?

Câu chuyện bắt đầu từ năm 1636-1637 khi nền kinh tế Hà Lan phục hồi sau cơn khủng hoảng. Lúc đó, điều thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư tại Hà Lan không phải là chỉ số chứng khoán Dow hay Nasdaq mà chính là giá của những bông hoa Tulip.

Việc mua bán củ hoa Tulip trở thành cách đầu cơ điên cuồng vì họ tin là giá loại hàng hoá này sẽ tăng lên trong tương lai. Có những tuần giá có thể tăng gấp đôi. Doanh nhân, thợ nề, mục sư và cả luật sư đều trở thành những thương nhân đổ mạnh dòng vốn ra thị trường. Giá cả tăng nhanh đến chóng mặt. Cho đến đỉnh điểm, một số củ Tulip hiếm nhất được bán với giá tương đương 100.000 USD ngày nay. Để sở hữu một củ tu-lip có giá trị, một người yêu hoa muốn đầu cơ nó cần bỏ ra 3000 guđơ (tiền Hà Lan) – số tiền đủ để mua được:

• 8 con lợn
• 4 con bò
• 12 con cừu
• 24 tấn lúa mì
• 1 con tàu
• 1 chiếc giường ngủ
• 48 tấn lúa mạch đen
• 2 thùng rượu lớn (loại 240 lít)
• 4 thùng bia
• 2 tấn bơ
• 453 kg phomat
• 1 tách bạc

Khi cơn sốt hoa Tulip lên tới đỉnh điểm vào tháng 2 năm 1637, một số củ Tulip được bán với giá gấp hơn 10 lần thu nhập hàng năm của một thợ thủ công lành nghề. Đây nhìn chung được coi là bong bóng đầu cơ đầu tiên được ghi lại trong lịch sử (hay là bong bóng kinh tế).

Sau một thời gian tăng giá chóng mặt, đến tháng 2 năm 1637 giá đột nhiên rơi xuống mức không ngờ. Các nhà buôn hoảng hốt khi giá của củ Tulip giảm xuống chỉ còn 1% so với trước và đôi khi còn giảm hơn. Lợi nhuận ảo trên giấy tờ bị xoá sạch. Hội chứng hoa Tulip đã kết thúc nhanh chóng giống hệt như lúc nó bắt đầu.

So sánh cơn sốt hoa Tulip và Bitcoin

Cơn sốt hoa Tulip được nhiều người coi là một ví dụ điển hình về bong bóng vỡ. Câu chuyện mô tả sự tham lam và thổi phồng đã đẩy giá hoa tulip vượt quá mức giá hợp lý. Trong khi những người hiểu biết đã bắt đầu thoát ra sớm, những người ở lại sau đã tiến hành bán tháo trong sợ hãi sau khi bắt đầu rớt giá tự do, khiến nhiều nhà đầu tư và nhà cung cấp liên quan bị thất thoát tiền lớn.

Khá phổ biến khi bạn được nghe rằng Bitcoin và các đồng tiền điện tử khác hiện đang theo một mô hình tương tự. Tuy nhiên, thế giới tài chính hiện nay có nhiều khác biệt và lượng người tham gia là lớn hơn nhiều so với thế kỷ 17, vì vậy việc liên hệ giữa Cơn sốt hoa Tulip và Bitcoin là không hợp lý. Hơn nữa, tiền điện tử và thị trường truyền thống là khác nhau trên nhiều khía cạnh.

Những khác biệt giữa hoa Tulip và Bitcoin

Một trong những khác biệt lớn nhất giữa hoa tulip và Bitcoin là chức năng lưu trữ giá trị. Hoa Tulip có tuổi thọ giới hạn và hầu như không thể nói chính xác hình dạng của hoa sẽ như thế nào chỉ bằng cách nhìn vào củ hoa. Thương nhân sẽ phải trồng và hy vọng rằng nó đúng là loại mà họ đầu tư vào, đặc biệt là nếu họ đã trả tiền cho một trong những màu hiếm. Ngoài ra, nếu họ muốn vận chuyển hoa tulip, họ cần một cách thức vận chuyển hoa an toàn đến nơi cần đến với tất cả các chi phí liên quan. Hoa Tulip cũng không thích hợp dùng cho thanh toán vì không thể chia chúng thành các phần nhỏ hơn bởi như vậy sẽ làm chết cây. Ngoài ra, hoa có thể dễ dàng bị đánh cắp từ cánh đồng hoặc ra khỏi một gian hàng bán, khiến chúng khó được bảo vệ hơn.

Ngược lại, Bitcoin là kỹ thuật số và có thể được chuyển giao trong một mạng ngang hàng toàn cầu. Nó là một đồng tiền kỹ thuật số được bảo đảm bằng các kỹ thuật mã hóa, giúp cho nó có khả năng chống lại gian lận. Bitcoin không thể được sao chép hoặc phá hủy và có thể dễ dàng chia thành nhiều đơn vị nhỏ hơn. Hơn nữa, bitcoin là tương đối khan hiếm với một nguồn cung hạn chế cố định ở mức tối đa là 21 triệu đơn vị. Đúng là thế giới kỹ thuật số của các đồng tiền điện tử có một số rủi ro, nhưng việc áp dụng các nguyên tắc bảo mật chung sẽ giúp tiền của bạn được an toàn.

Cơn sốt hoa Tulip có phải là bong bóng?

Năm 2006, nhà kinh tế học Earl A. Thompson đã ra một bài báo có tựa đề “Cơn sốt hoa Tulip: Sự thực hay được thêu dệt?”. Trong bài, ông cho rằng Cơn sốt hoa Tulip thực ra là câu chuyện mang tính hàm ẩn liên quan đến chính phủ về sự chuyển đổi từ hợp đồng tương lai hoa tulip sang hợp đồng lựa chọn, và không thực sự là cơn sốt thị trường. Theo Thompson, Cơn sốt hoa Tulip không thể được coi là một bong bóng bởi vì “bong bóng đòi hỏi có sự tồn tại về sự nhất trí trong thỏa thuận giá để giá vượt quá giá trị cơ bản”, do đó đây không phải là trường hợp bong bóng thực sự.

Năm 2007, Anne Goldgar xuất bản một cuốn sách mang tên “Cơn sốt hoa Tulip: Tiền, danh dự và kiến thức trong Thời kỳ Hoàng kim Hà Lan”. Trong sách, bà trình bày rất nhiều bằng chứng cho thấy câu chuyện phổ biến về Cơn sốt hoa Tulip thực ra chứa đầy yếu tố không thật. Dựa trên nghiên cứu từ hệ thống lưu trữ, các lập luận của Goldgar cho thấy rằng sự tăng giá và nổ bong bóng hoa tulip là nhỏ hơn nhiều so với mức mà hầu hết chúng ta có xu hướng tin vào. Bà cho rằng hậu quả kinh tế là khá nhỏ và số lượng người tham gia thị trường hoa tulip là không nhiều.

Bitcoin có phải là một phiên bản của bong bóng hoa Tulip?

Năm 2017, Bitcoin liên tục tăng giá mạnh, thậm chí đã tăng tới 300% và đạt đỉnh $20.000 vào tháng 12/2017. Nhưng 6 tháng đầu năm 2018 lại là cú trượt dài của đồng tiền kỹ thuật số này. Thậm chí đã phá đáy $6.500.

Chính vì thế, không ít chuyên gia đã tỏ ra thận trọng và lên tiếng cảnh báo về thời điểm bong bóng Bitcoin vỡ kéo theo sự thất bại của tiền điện tử. Thế nhưng Bitcoin có phải bong bóng hay không?

Thực tế, không ai biết điều gì có thể xảy ra. Có thể Bitcoin và các đồng tiền điện tử lớn khác sẽ có một vụ “tai nạn” và mất đi 90% giá trị của chúng. Tuy nhiên, so sánh Bitcoin hay bất kỳ loại tiền mã hóa nào với bong bóng hoa tulip cũng là một so sánh khập khiễng vì những lý do sau.

Bản thân Bitcoin có hai cách sử dụng cốt lõi: như một loại tiền tệ giao dịch dùng để mua hoặc chấp nhận thanh toán và cất giữ giá trị. Hiện tại, Bitcoin không hẳn là một loại tiền tệ hữu ích vì phí giao dịch khá cao tuy nhiên, điều đó vẫn không thể chối bỏ việc Bitcoin là một tài sản cất giữ giá trị.

Nhìn lại bong bóng hoa tulip, hoa tulip được sử dụng tương tự như một loại tiền tệ và là một tài sản tích trữ giá trị nhưng giá trị của chúng được xây dựng vô cùng nhanh chóng, và bốc hơi cũng nhanh không kém.

Bitcoin hoàn toàn khác. Hãy so sánh hoa tulip, bitcoin và vàng – nhà vô địch về tích trữ giá trị trong lịch sử nhân loại.

Nhìn vào bảng so sánh, ta có thể thấy nếu đặt Bitcoin và vàng lên một bàn cân thì cần cả một cuộc tranh luận dài hơi khác. Nhưng nếu hỏi Bitcoin có tốt hơn tulip không? Ngàn lần tốt hơn! Bong bóng hoa tulip vỡ vì tính cất giữ giá trị của nó quá tệ: Có tuổi thọ giới hạn, không thể phân chia, không được công nhân cho các đặc tính quý giá, không có tính ổn định.

Như vậy, có phải chúng ta đang chứng kiến một bong bóng hoa tulip 2 hay không? Câu trả lời là không. Bitcoin hoàn toàn xứng đáng là một tài sản có tính cất giữ giá trị cao. Nhưng Bitcoin còn đi xa đến đâu, hoặc lùi thấp đến đâu trước khi có cú bật trở lại thì vẫn còn phải để thời gian trả lời. Hãy luôn giữ cho mình một cái đầu lạnh để có tầm nhìn xa trong tương lai.

Kết luận

Bất kể Cơn sốt hoa Tulip là một bong bóng tài chính hay không, sẽ không hợp lý khi so sánh hoa tulip với Bitcoin (hoặc bất kỳ tiền điện tử nào khác). Sự kiện đã diễn ra gần 400 năm trước, trong một bối cảnh lịch sử hoàn toàn khác, và hoa chắc chắn không thể so sánh được với một đồng tiền kỹ thuật số được bảo đảm bằng kỹ thuật mật mã.

CẢNH BÁO: Đầu tư vào các sản phẩm tài chính tiềm ẩn rất nhiều rủi ro mà có thể không phù hợp với một số nhà đầu tư. Do đó hãy cân nhắc kỹ lưỡng và làm chủ bản thân trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào cấu thành từ những nội dung tham khảo tại website này. Đồng thời bạn có thể THAM GIA NHÓM THẢO LUẬN của chúng tôi để thảo luận thêm về những gì bạn đang quan tâm.