MỚI Chia sẻ cách định giá cổ phiếu theo công thức của Benjamin Graham

Khoa học, nghệ thuật và thẩm mỹ và phương pháp định giá CP

Nếu bạn đưa cho 5 họa sỹ cùng 1 bộ bút vẽ, 1 bộ màu với yêu cầu vẽ về cùng 1 chủ đề, chứng minh và khẳng định họ sẽ vẽ ra 5 bức tranh trọn vẹn rất khác nhau.

Với CP cũng tương tự như vậy. Bộ bút vẽ là những công cụ, quy mô, tài liệu… là những yếu tố định lượng.
Những nét vẽ, những ý tưởng và bức tranh ở đầu cuối thể hiện những yếu tố định tính.
Theo tôi, khái niệm quan trọng nhất về định giá CP đó là:

Khái niệm #1: Định giá CP là một trong những nghệ thuật và thẩm mỹ

Khi bạn định giá 1 CP, bạn phải để toàn bộ những số lượng, tài liệu vào trong những quy mô.
Dựa trên những thông tin mà bạn đã có được về doanh nghiệp cả về quá khứ và những kế hoạch trong tương lai, những bạn sẽ vẽ lên những bức tranh của riêng bạn về doanh nghiệp đó.
Những nét vẽ trong bức tranh đó đó là những giả định, những ý niệm chủ quan của bạn về CP, doanh nghiệp đó.
Ở bước ở đầu cuối, bạn đặt toàn bộ những số lượng, những giả định đó vào 1 bức tranh tổng thể, và kết quả là những bạn sẽ đã có được giá tốt trị của doanh nghiệp.
Hay nói những cách khác:

Định giá CP = Những số lượng trong quá khứ và hiện tại + Những giả định trong tương lai

Thêm vào đó, hầu hết mọi người thường mắc 1 sai lầm đáng tiếc (kể cả thật nhiều bạn nhân viên cấp dưới phân tích ở những công ty góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán) đó là đưa ra 1 số ít lượng giá trị đúng đúng cho CP.

Khái niệm #2: Giá trị CP không phải là một trong những số lượng mà là một trong những khoảng chừng giá trị

Từ những ví dụ mà tôi sẽ trình diễn trong nội dung bài viết này ngay tại đây, một điều rất quan trọng mà bạn phải ghi nhớ, đó là giá trị CP sẽ thay đổi theo từng kịch bàn và giả định trong tương lai mà bạn đưa vào.
Thay vì đặt quyết định hành động góp vốn đầu tư bản thân vào duy nhất 1 số ít lượng, yếu tố khoa học và nghệ thuật và thẩm mỹ được thể hiện ở đây, đó là bạn phải ghi nhận những cách đặt những quyết định hành động góp vốn đầu tư bản thân vào một trong những “khoảng chừng giá trị hợp lý”.
Bạn không thể nào biết trong tương lai, doanh nghiệp sẽ theo 1 ngữ cảnh chứng minh và khẳng định 100% nào. Điều này là trọn vẹn phi lý!
Do đó, hãy định giá CP với nhiều ngữ cảnh (thường thì là 3): ngữ cảnh tích cực, ngữ cảnh xấu đi và ngữ cảnh mà bạn kỳ vọng.
Khi đó, giá trị thực của CP sẽ nằm ở vị trí đâu đó trong tầm giá trị mà bạn xây dựng và tốt hơn hết bạn nên ra những quyết định hành động mua và bán dựa vào những khoảng chừng giá trị này.

Hãy ghi nhớ 2 Khái niệm #1 #2 mà tôi vừa nhắc tới và khởi đầu với công thức của Benjamin Graham.

Sử dụng công thức Benjamin Graham để định giá CP ra làm thế nào?

Công thức định giá CP của Benjamin Graham đã được nêu trong cuốn sách Nhà góp vốn đầu tư thông minh (The Intelligent Investor) của ông.

Công thức này khá đơn thuần và giản dị và dễ sử dụng.

Theo tôi, đấy là công thức đơn thuần và giản dị nhất mà không kém phần hiệu suất cao để bạn cũng trọn vẹn có thể sử dụng để sở hữu thêm một công cụ hữu hiệu, giảm thiểu được thật nhiều rủi ro đáng tiếc trong quy trình góp vốn đầu tư.

Công thức nguyên bản của Benjamin Graham

Công thức thứ nhất được Benjamin Graham công bố ở trong cuốn sách: P.hân tích góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán (Stock Analysis), rõ ràng:

V = EP.S x (8.5 + 2g)

Trong số đó:

• V là giá trị của CP
• EP.S là thu nhập trên 1 CP sau thuế lũy kế 12 tháng sớm nhất
• 8.5 là tỷ trọng P./E ước tính của một CP có vận tốc tăng trưởng thu nhập 0%
• g là tỷ trọng tăng trưởng kép trung bình trong 7 – 10 năm tới

Tuy nhiên, tiếp sau đó Ben Graham đã trấn áp và điều chỉnh lại công thức và thêm tỷ suất tịch thu vốn (required rate of return)

V = EP.S x (8.5 + 2g) x 4.4 / y

Công thức này về cơ bản không tồn tại nhiều sự thay đổi, ngoại trừ Ben Graham đưa số lượng 4.4 là mức tỷ suất tịch thu vốn tối thiểu (hay, lãi suất vay phi rủi ro đáng tiếc).

Tại năm 1962, khi Ben Graham công bố công thức này, lãi suất vay phi rủi ro đáng tiếc tại Mỹ là khoảng chừng 4.4% (tương tự lãi suất vay trái phiếu xếp hạng AAA kỳ hạn 20 năm).

Do đó, để trấn áp và điều chỉnh công thức cho hiện tại, cần thêm biến số Y là lãi suất vay phi rủi ro đáng tiếc kỳ hạn 20 năm ở thời gian hiện tại.

Tuy nhiên, hiện tại ở Việt Nam không tồn tại trái phiếu chính phủ nước nhà kỳ hạn 20 năm để tham chiếu. Do đó, tôi thường sử dụng trái phiếu chính phủ nước nhà kỳ hạn 10 năm + 0.5%.

Bạn trọn vẹn có thể lấy số liệu lãi suất vay trái phiếu chính phủ nước nhà Việt Nam những kỳ hạn tại đây:

https://vn.investing.com/rates-bonds/vietnam-government-bonds?maturity_from=90vàmaturity_to=180

Điều chỉnh EP.S trong công thức của Ben Graham

Để trọn vẹn có thể vận dụng công thức của Ben Graham một những cách đúng chuẩn nhất, tôi thường sử dụng Normalized EP.S, nghĩa là EP.S đã được trấn áp và điều chỉnh so với những khoản thu nhập không bình thường hoặc được trấn áp và điều chỉnh giảm để phù thích phù hợp với diễn biến EP.S của CP trong 5 – 10 năm trước đó tùy thuộc vào từng CP mà bạn đang định hình và nhận định.

Việc trấn áp và điều chỉnh này là rất cần thiết chính vì nếu chỉ đơn thuần lấy EP.S theo văn bản báo cáo giải trình thì những bạn sẽ dễ vướng vào những “cái bẫy” mà Ban lãnh đạo doanh nghiệp tạo ra.

Nói đơn thuần và giản dị, bạn phải hiểu rằng Ban lãnh đạo doanh nghiệp có hàng trăm phương thức kế toán trọn vẹn có thể “phù phép” lợi nhuận và do đó EP.S sẽ không còn đủ độ tin cậy để sử dụng.

Ngoài ra, trong những trường hợp mà lợi nhuận của doanh nghiệp dịch chuyển quá nhiều thường niên, năm thì rất cao, năm thì rất thấp (trọn vẹn có thể vì Ban lãnh đạo cố ý “xào nấu” văn bản báo cáo giải trình vì mục tiêu gì đó), khi đó, bạn không thể lấy số lượng EP.S trailing 12M để lấy vào công thức của Ben Graham được.

Do đó, bạn phải nhìn lại diễn biến EP.S của CP trong tầm 5 – 10 năm trước đó, trấn áp và điều chỉnh những khoản thu nhập không bình thường, và “thường thì” hóa khoản EP.S đó để sở hữu được mức EP.S trấn áp và điều chỉnh ở đầu cuối để lấy vào công thức tính toán.

Đôi khi, nếu người mua không thật chứng minh và khẳng định về số liệu EP.S được văn bản báo cáo giải trình, sau khoản thời hạn trấn áp và điều chỉnh những khoản thu nhập không bình thường, bạn cũng trọn vẹn có thể trấn áp và điều chỉnh giảm thêm một0-15% để tăng thêm mức độ thận trọng trong định giá, tùy thuộc vào mức nào đem lại cho bạn sự yên tâm nhất.

Điều chỉnh tỷ trọng tăng trưởng

Một điểm hạn chế trong công thức của Ben Graham là tỷ trọng tăng trưởng chiếm 1 tỷ trọng quá rộng trong giá trị doanh nghiệp.

Ví dụ: nếu doanh nghiệp được kỳ vọng tăng trưởng 10%/năm trong 5 năm tới thì thông số nhân P./E khi tính giá trị của CP sẽ khoảng chừng 28x (rõ ràng, 8 + 2 x 10). Điều này gần như thể là phi lý trong ĐK thị trường hiện tại.

Do đó, tôi đưa thêm 2 trấn áp và điều chỉnh sau vào công thức của Ben Graham:

• Tôi đặt mức P./E cơ bản là 7 so với cùng 1 doanh nghiệp có vận tốc tăng trưởng 0% (thay vì P./E = 8 như trong công thức của Ben).
• Tôi vận dụng thông số nhân 1x thay vì 2x so với vận tốc tăng trưởng

Khi đó, công thức ở đầu cuối mà tôi sử dụng là:

V = Normalized EP.S x (7 + g) x 4.4 / Y

Chú ý so với tỷ trọng tăng trưởng

Đối với tỷ trọng tăng trưởng, bạn cũng trọn vẹn có thể sử dụng tỷ trọng tăng trưởng được những công ty góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán ước lượng.

Tuy nhiên, bạn cũng nên định hình và nhận định tỷ trọng tăng trưởng đó với tỷ trọng tăng trưởng EP.S trong quá khứ (sau khoản thời hạn đã trấn áp và điều chỉnh những khoản thu nhập không bình thường và tỷ trọng pha loãng CP thường niên).

Bạn nên để ý rằng, một chu kỳ luân hồi marketing của một doanh nghiệp ở Việt Nam thường khoảng chừng 7 năm.

Do đó, nếu EP.S của CP đã có vận tốc tăng trưởng trung bình ~ 20 – 25%/năm trong 3-5 năm sớm nhất, thì khi đó vận tốc tăng trưởng trung bình khoảng chừng 8-10%/năm trong 5 năm tiếp theo sẽ là hợp lý hơn.

Nếu những công ty góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán vẫn ước lượng vận tốc tăng trưởng 20%/năm trong 5 năm tới thì có lẽ rằng bạn nên làm tin vào định hình và nhận định bản thân.

Chú ý so với lãi suất vay phi rủi ro đáng tiếc

Một điểm rất hay trong công thức của Ben Graham là đưa vào lãi suất vay phi rủi ro đáng tiếc hiện tại Y (%).

Theo như công thức, bạn cũng trọn vẹn có thể thuận tiện và đơn thuần và giản dị thấy giá trị của CP tỷ trọng nghịch với lãi suất vay, hay hiểu đơn thuần và giản dị hơn, nếu lãi suất vay trái phiếu chính phủ nước nhà tăng thì giá trị của doanh nghiệp cũng tăng.

Do đó, trong thực tiễn, tôi khuyên bạn nên sử dụng lãi suất vay phi rủi ro đáng tiếc kỳ vọng. Nghĩa là, lãi suất vay trái phiếu chính phủ nước nhà kỳ vọng trong một-hai năm tới.

Ví dụ, nếu lãi suất vay trái phiếu chính phủ nước nhà kỳ hạn 10 năm hiện tại vẫn đang là 5% và bạn định hình và nhận định mức lãi suất vay hiện tại vẫn đang là đáy dài hạn. Những yếu tố vĩ mô đã cho toàn bộ chúng ta biết lãi suất vay trọn vẹn có thể tăng thêm khoảng chừng 1-2% trong hơn một năm tới.

Khi đó, thông số Y trong công thức của Ben Graham mà tôi sử dụng sẽ là:

Y = 5% (Lãi suất trái phiếu chính phủ nước nhà kỳ hạn 10 năm)

+ 0.5% (Điều chỉnh cho trái phiếu chính phủ nước nhà kỳ hạn 20 năm)

+ 1% (Điều chỉnh cho kỳ vọng tăng lãi suất vay)

Cuối cùng, Y = 6.5.

Áp dụng với CP MWG (CTCP. Thế giới di động)

MWG là một trong những CP tăng trưởng nhanh với 3 chuỗi shop chính: Thế giới di động, Điện máy xanh và Bách hóa xanh.

Từ 2014 đến 2017, MWG đã tiếp tục tăng trưởng EP.S với vận tốc trung bình 44.2%/năm.

Tuy nhiên, đến thời gian ở thời gian cuối năm 2017, văn bản báo cáo giải trình của MWG đã cho toàn bộ chúng ta biết sự đình trệ của chuỗi Thế giới di động thị trường điện thoại cảm ứng thông minh đã bão hòa.

Đồng thời, chuỗi Bách Hóa Xanh gặp nhiều yếu tố trong việc mở rộng shop, do đó chưa đạt điểm hòa vốn và vẫn hiện giờ đang bị lỗ. Điện Máy Xanh thì dự kiến đến hết 2018, sang 2019 cũng tiếp tục bão hòa.

Do đó, hầu hết những công ty góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán đều dự báo vận tốc tăng trưởng của MWG sẽ đình trệ trong nhiều năm tới, chỉ từ khoảng chừng 20%/năm.

Ở ví dụ này, để thận trọng, tôi giả định vận tốc tăng trưởng trong 5 năm tới của MWG sẽ chỉ đạt mức 12 – 15%/năm.

Các số liệu của MWG:

Normalized EP.S: 7.880 VNĐ/CP

g: 12 – 15%/năm

Y: 6.5

Khi đó, giá trị của MWG sẽ nằm trong tầm: 102.000 – 117.300 VNĐ/CP.

Bạn vẫn nhớ Khái niệm #2 chứ?

Giá trị của CP là một trong những khoảng chừng giá trị và trong trường hợp này, dựa vào công thức Ben Graham trấn áp và điều chỉnh, giá trị của MWG sẽ nằm đâu đó trong tầm 102.000 – 117.300 VNĐ/CP (nên nhớ rằng toàn bộ chúng ta đã rất thận trọng trong việc định hình và nhận định tỷ trọng tăng trưởng).

Đây là số lượng dựa vào văn bản báo cáo giải trình của MWG công bố vào thời gian cuối thời điểm tháng 1/2018 và giá thị trường tại ngày 02/02/2018 đang là một trong những31.000 VNĐ/CP.

Điều đó tức là thị trường đang định giá không nhỏ giá trị nội tại của MWG trong tầm 5 năm tới.

Và bạn xem điều gì đã trình làng với MWG tiếp sau đó:

Giá của MWG đã giảm về mức dưới 100.000 VNĐ/CP trong tháng 5/2018 và tiếp sau đó hồi lại ở tại mức khoảng chừng 118.000 VNĐ/CP, rất gần với mức giá trước đó của toàn bộ chúng ta.

Như vậy, sau khoảng chừng 6 tháng Tính từ lúc ngày toàn bộ chúng ta định giá theo công thức Ben Graham dựa vào văn bản báo cáo giải trình công bố của MWG, giá thị trường đã phản ánh vào giá trị CP.

Nếu toàn bộ chúng ta bỏ chút ít thời hạn ra định hình và nhận định lại MWG, trọn vẹn có thể chỉ bằng công thức đơn thuần và giản dị của Ben Graham thôi, toàn bộ chúng ta đã tránh khỏi một đợt giảm giá khoảng chừng 30% của MWG.

Như vậy, việc vận dụng công thức của Ben Graham có hiệu suất cao hay là không? Điều này còn có lẽ rằng bạn nên thử nghiệm vào tự có câu vấn đáp cho mình.

Tôi nghĩ, sẽ không còn mất gì nếu người mua trang bị cho mình 1 công thức hiệu suất cao và đơn thuần và giản dị nữa trong quy trình góp vốn đầu tư.

Áp dụng công thức Ben Graham theo phía tư duy “ngược”

Một điểm rất hay nữa của công thức Ben Graham là bạn cũng trọn vẹn có thể tính toán ngược lại để vấn đáp vướng mắc:

“Thị trường đang định hình và nhận định vận tốc tăng trưởng EP.S của CP đó là bao nhiêu?”

Ví dụ, so với MWG, với mức giá 131.000 VNĐ/CP ngày 02/02/2018, tính toán ngược lại:

g = V x Y / (EP.S x 4.4) – 7

Trong số đó, ta giả định V = 131.000 VNĐ/CP: g = 131.000 x 6.5 / (7.880 x 4.4) – 7, hay g = 17.56%/năm.

Khi đó, dựa vào những nghiên cứu và phân tích và tìm hiểu của bạn về doanh nghiệp, bạn thấy rằng tỷ trọng tăng trưởng hợp lý chỉ trọn vẹn có thể khoảng chừng 12%/năm.

Như vậy, bạn cũng trọn vẹn có thể Kết luận được thị trường đang định hình và nhận định cao quá mức cần thiết về vận tốc tăng trưởng của doanh nghiệp và đấy là một trong những tín hiệu rõ ràng để bạn cũng trọn vẹn có thể đẩy ra hoặc giảm sút tỷ trọng MWG.

Ngoài công thức Ben Graham, tôi cũng luôn có thể có những hướng dẫn những cách định giá CP bằng những phương pháp khác. Bạn trọn vẹn có thể tìm hiểu thêm những nội dung tại đây: