MỚI Đòn bẩy tài chính là gì? Sử dụng thế nào cho hiệu quả?

Trong nghành tài chính, thuật ngữ “đòn kích bẩy” được sử dụng khá thường xuyên. Doanh nghiệp thường sử dụng đòn kích bẩy tài chính để tạo ra tỷ suất sinh lợi trên tài sản hoạt động giải trí và sinh hoạt to nhiều hơn.

Tuy nhiên, sử dụng đòn kích bẩy tài chính không phải là một sự đảm bảo chứng minh và khẳng định cho thành công xuất sắc bởi…

…năng lực xuất hiện những khoản lỗ cũng tăng thêm nếu như doanh nghiệp ở vào một trong những vị thế có tỷ trọng đòn kích bẩy nợ cao nhưng lại không hoạt động giải trí và sinh hoạt hiệu suất cao, hay quản trị nợ vay không tốt.

Đòn bẩy tài đó là gì?

Đòn bẩy tài chính thể hiện mức độ sử dụng vốn vay trong tổng nguồn vốn của doanh nghiệp nhằm mục tiêu kỳ vọng ngày càng tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) hay thu nhập trên một CP thường (EP.S).

Mức độ sử dụng đòn kích bẩy tài chính doanh nghiệp được thể hiện ở chỉ tiêu Hệ số nợ:

Doanh nghiệp có thông số nợ cao thể hiện doanh nghiệp có đòn kích bẩy tài chính ở tại mức độ cao và ngược lại.

Vì sao doanh nghiệp lại sử dụng đòn kích bẩy tài chính?

Trong quy trình hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing, doanh nghiệp thường sử dụng nợ vay, một mặt là nhằm mục tiêu bù đắp sự thiếu vắng vốn marketing, một mặt nhằm mục tiêu kỳ vọng ngày càng tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) hoặc thu nhập trên một CP (EP.S).

Chưa kể, khoản tiền lãi vay phải trả sẽ là khoản ngân sách hợp lý và được xem trừ vào thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Giúp số tiền thuế TNDoanh Nghiệp phải nộp ít đi, làm ngày càng tăng lợi nhuận. Đây được xem như thể “Lá chắn thuế”.

Tuy nhiên, việc sử dụng đòn kích bẩy tài chính không phải lúc nào thì cũng mang lại kết quả tích cực cho chủ sở hữu doanh nghiệp (cổ đông). Nó trọn vẹn có thể gây ra tác động xấu đi cho doanh nghiệp nếu như không được sử dụng một những cách có hiệu suất cao.

Mức độ ảnh hưởng tác động tác động của đòn kích bẩy tài chính lên tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập một CP EP.S

Chúng ta sẽ xem xét ví dụ sau:

1 doanh nghiệp có kế hoạch sản xuất marketing cho năm 2020 như sau:

(i) Về lệch giá – lợi nhuận:

• Kịch bản tốt: mức lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) trọn vẹn có thể đạt 4,000 triệu đồngồng;
• Kịch bản thường thì: mức lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) đạt 3,000 triệu đồngồng;
• Kịch bản xấu: mức EBIT chỉ đạt mức 2,000 triệu đồngồng.

(ii) Về phương án tài trợ vốn cho hoạt động giải trí và sinh hoạt SXKD:

Để tiến hành kế hoạch trên, dự kiến tổng vốn cho hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing là 20,000 triệu đồngồng.

Doanh nghiệp hiện có 3 phương án kêu gọi vốn:

• P.hương án #1: Tài trợ 100% bằng vốn CP thường. Khi đó, doanh nghiệp sẽ phát hành 2,000,000 CP phổ thông.
• P.hương án #2: Tài trợ 50% bằng vốn CP thường, 50% bằng nợ vay. Doanh nghiệp sẽ phát hành một triệu CP thường và vay nợ 10,000 triệu đồngồng với lãi suất vay 15%/ năm.
• P.hương án #3: Tài trợ 40% bằng vốn CP thường, 60% bằng nợ vay. Doanh nghiệp sẽ phát hành 800,000 CP thường và vay nợ 12,000 triệu đồngồng với lãi suất vay 15%/ năm.

Có thể thấy, với phương án #1, doanh nghiệp kêu gọi vốn mà không sử dụng đòn kích bẩy tài chính; còn phương án #2 và #3, doanh nghiệp sử dụng đòn kích bẩy tài chính.

Tác động của đòn kích bẩy tài chính đến tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập một CP (EP.S) của doanh nghiệp được thể hiện trải qua bảng tính tại đây:

Q.ua bảng trên toàn bộ chúng ta trọn vẹn có thể thấy:

• Kịch bản Bình thường: Việc sử dụng đòn kích bẩy tài chính không làm ngày càng tăng ROE hay EP.S tuy nhiên cả hai trường hợp: Không vay nợ và Có vay nợ đều phải có mức lợi nhuận trước lãi vay và thuế là giống nhau.
• Kịch bản Tốt: Việc sử dụng đòn kích bẩy tài chính đã làm cho ROE và EP.S của doanh nghiệp cao hơn nữa nhiều so với trường hợp không vay nợ. Và doanh nghiệp càng vay nợ nhiều, thì ROE và EP.S càng cao.

Nhưng ngược lại…

• Kịch bản Xấu: Việc sử dụng đòn kích bẩy tài chính sẽ làm cho ROE và EP.S sụt giảm tốc hơn. Doanh nghiệp vay nợ càng nhiều, thì mức độ “xấu đi” càng lớn.

Vậy làm thế nào để biết được doanh nghiệp có đang sử dụng đòn kích bẩy tài đúng thương hiệu suất cao hay là không???

Để trọn vẹn có thể vấn đáp được vướng mắc trên…

Trước tiên, toàn bộ chúng ta sẽ nên phải tính toán thêm một chỉ tiêu tài chính quan trọng, đó đó là: Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing (ROCE).

Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing (ROCE)

ROCE – Return on Capital Employed: Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing hay còn được gọi là tỷ suất lợi nhuận trước lãi vay và thuế trên vốn marketing.

Đây là một trong những chỉ tiêu tài chính phản ánh năng lực sinh lời của tài sản (vốn marketing) mà không xét đến ảnh hưởng tác động tác động của nguồn gốc xuất xứ vốn marketing và thuế thu nhập doanh nghiệp.

*(1) Giả định: Cơ cấu nguồn vốn marketing của doanh nghiệp chỉ sử dụng Vốn vay (Debt) và Vốn chủ sở hữu (Equity).

Chỉ tiêu này còn có vai trò rất rộng trong việc xem xét quan hệ với lãi suất vay vay nợ để định hình và nhận định việc sử dụng nợ vay có tác động tích cực hay xấu đi đến năng lực sinh lời của vốn chủ sở hữu hay là không?

Mối quan hệ giữa Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing (ROCE) với Đòn bẩy tài chính

Như đã trình diễn ở trên…

1 trong những những quyền lợi của việc sử dụng đòn kích bẩy tài đó là giúp doanh nghiệp trọn vẹn có thể ngày càng tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) hay thu nhập trên một CP thường (EP.S).

Do đó, toàn bộ chúng ta cần biến hóa công thức tính tỷ suất lợi nhuận ROE như sau:

Trong số đó:

• EBIT: Lợi nhuận trước lãi vay và thuế
• ROCE: Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing
• D: Nợ vay trung bình (Debt)
• E: Vốn chủ sở hữu trung bình (Equity)
• I: Chi tiêu lãi vay
• r: Lãi suất vay nợ
• t: Thuế suất thuế TNDoanh Nghiệp

Từ công thức trên, ta thấy rằng tỷ suất lợi nhuận ROE sẽ tùy từng 3 yếu tố là: Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing (ROCE); Lãi suất vay nợ (r); và, thông số nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E).

Và xét trong ĐK những khoản vay có cùng lãi suất vay (cùng r), thì khi đó, ROE sẽ chỉ tùy từng ROCE và D/E.

Trường hợp #1: ROCE r

Ở trường hợp này, khi đó:

Mặt khác:         Vốn marketing = Nợ vay (D) + Vốn chủ sở hữu (E)

…nên Nợ vay càng tăng, đồng nghĩa tương quan với Vốn chủ sở hữu càng giảm – tỷ trọng D/E càng to nhiều hơn 1

Nhờ 2 yếu tố này, tỷ suất lợi nhuận ROE sẽ càng cao khi nợ vay càng lớn.

(*) Tuy nhiên, việc doanh nghiệp sử dụng vốn vay sẽ làm phát sinh trách nhiệm tài chính phải thanh toán lãi vay cho những chủ nợ bất kể doanh nghiệp đạt được mức lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) là bao nhiêu; đồng thời doanh nghiệp phải có trách nhiệm hoàn trả vốn gốc cho những chủ nợ đúng hạn.

Doanh nghiệp càng sử dụng nhiều nợ vay thì rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn tiềm ẩn mất năng lực thanh toán càng lớn.

Do đó, việc sử dụng nợ vay cũng tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc tài chính mà doanh nghiệp trọn vẹn có thể gặp phải trong quy trình marketing.

Trường hợp #2: ROCE = r

Khi đó,                                     ROE = ROCE x (1 – t)

Lúc này, doanh nghiệp có sử dụng nợ vay hay là không, cơ cấu tổ chức triển khai nguồn vốn ra làm thế nào… thì cũng không làm ảnh hưởng tác động tác động đến tỷ suất lợi nhuận ROE của doanh nghiệp.

Trường hợp #3: ROCE vàlt; r

Trái ngược với Trường hợp #1, thì tỷ trọng:

Điều này đồng nghĩa tương quan với việc, tỷ suất lợi nhuận ROE càng giảm khi nợ vay càng lớn.

Và nếu doanh nghiệp làm ăn thua lỗ thì cổ đông sẽ phải gánh chịu sự thua thâm hụt nặng nề hơn so với trường hợp doanh nghiệp không sử dụng nợ vay.

Áp dụng vào ví dụ trên, ta thấy:

• Kịch bản Tốt: ROCE = 4,000 / 20,000 = 20% (r = 15%).

Việc sử dụng đòn kích bẩy tài chính đã làm ngày càng tăng ROE và EP.S của doanh nghiệp.

• Kịch bản Bình thường: ROCE = 3,000 / 20,000 = 15% = r.

Việc sử dụng đòn kích bẩy tài chính không làm ngày càng tăng ROE và EP.S.

• Kịch bản Xấu: ROCE = 2,000 / 20,000 = 10% vàlt; (r = 15%).

Việc sử dụng đòn kích bẩy tài đó chính làm cho ROE và EP.S sụt tụt giảm khá nhanh hơn so với trường hợp doanh nghiệp không sử dụng nợ vay.

Bottom lines: Doanh nghiệp sử dụng đòn kích bẩy tài chính ra làm thế nào là hiệu suất cao?

Như vậy, chỉ với những cách làm đơn thuần và giản dị là so sánh Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing (ROCE) với Lãi suất vay nợ (r)…

…toàn bộ chúng ta đã trọn vẹn có thể định hình và nhận định được việc sử dụng đòn kích bẩy tài chính của doanh nghiệp có hợp lý hay là không?

Có 3 trường hợp xẩy ra:

Trường hợp #1: Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing (ROCE) Lãi suất vay (r)

Nếu ROCE r thì doanh nghiệp càng sử dụng nhiều nợ vay thì sẽ càng ngày càng tăng nhanh được tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 CP EP.S.

Ở trường hợp này, đòn kích bẩy tài chính sẽ khuyếch đại làm tăng tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 CP EP.S.

Tuy nhiên, việc tăng sử dụng nợ vay sẽ tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc tài chính lớn so với doanh nghiệp.

Trường hợp #2: Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing (ROCE) vàlt; Lãi suất vay (r)

Nếu ROCE vàlt; r thì doanh nghiệp càng sử dụng nợ vay thì sẽ càng làm suy giảm tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 CP EP.S.

Trong trường hợp này, đòn kích bẩy tài chính sẽ khuyếch đại làm giảm tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 CP EP.S, đồng thời làm tăng rủi ro đáng tiếc tài chính cho doanh nghiệp.

Trường hợp #3: Tỷ suất sinh lời kinh tế tài chính trên vốn marketing (ROCE) = Lãi suất vay (r)

Nếu ROCE = r thì tỷ suất lợi nhuận ROE và thu nhập 1 CP EP.S trong những trường hợp: không sử dụng nợ vay, sử dụng nhiều nợ vay hay sử dụng ít nợ vay…

…đều như nhau và sự rất khác nhau duy nhất ở đây đó là mức độ rủi ro đáng tiếc tài chính của mỗi trường hợp mà thôi!

Cũng chính từ quan hệ này mà đòn kích bẩy tài chính được ví như thể “con dao hai lưỡi”.

————

Những vướng mắc thường gặp về Đòn bẩy tài chính

#1. Đối với cùng 1 doanh nghiệp thì vay bao nhiêu thì đủ? Liệu có công thức cho vướng mắc này sẽ không?

Không có câu vấn đáp đúng đúng cho vướng mắc trên. Sử dụng đòn kích bẩy tài chính (vay nợ) luôn là con dao 2 lưỡi. Và mọi Doanh Nghiệp đều phải cân đo đong đếm khi muốn sử dụng đòn kích bẩy tài chính.

#2. Nhóm ngành nào mình sẽ trọn vẹn có thể tận dụng lợi thế đòn kích bẩy tài chính cao và nhóm ngành nào không thể?

Đòn bẩy tài chính cao luôn tương ứng với rủi ro đáng tiếc cao so với bất kỳ ngành nghề nào.

Mà đã là rủi ro đáng tiếc thì sẽ là “đồng ý” rủi ro đáng tiếc chứ tránh việc hiểu là “tận dụng”.

Và việc “đồng ý” rủi ro đáng tiếc cao hay thấp thì tùy từng kế hoạch và ý chí chủ quan của Ban lãnh đạo doanh nghiệp

#3. Làm thế nào để xác lập được lãi suất vay đi vay (r) của doanh nghiệp?

Có thể tính ra số lượng tương đối lãi suất vay đi vay (r) dưa trên BCTC của doanh nghiệp.

Công thức: r = Chi tiêu lãi vay / Dư nợ vay trung bình (x 100%)

Những nội dung bài viết hữu ích khác: