MỚI Hướng dẫn đọc và phân tích báo cáo tài chính (2021)

Đọc và phân tích văn bản báo cáo giải trình tài đó là kỹ năng không thể thiếu, không riêng gì có trong góp vốn đầu tư CP mà trong nhiều mảng khác ví như quản trị tài chính doanh nghiệp, truy thuế kiểm toán, kế toán, ngân hàng nhà nước.

Vấn đề là những kiến thức và kỹ năng mà bạn được học ở trường ĐH đều không tương hỗ gì nhiều cho bạn.

Tại sao?

Vì bạn không được dạy những cách vận dụng những kiến thức và kỹ năng đó ra làm thế nào…

Hay những yếu tố cần để ý khi phân tích văn bản báo cáo giải trình tài đó là gì?

Trong nội dung bài viết này GoValue sẽ hướng dẫn khá đầy đủ và chi tiết rõ ràng nhất cho bạn về kiểu những cách đọc và phân tích văn bản báo cáo giải trình tài chính, kèm theo những cách vận dụng thực tiễn khi góp vốn đầu tư góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán.

BÁO CÁO TÀI CHÍNH LÀ GÌ?

Báo cáo tài chính (BCTC) phục vụ nhu yếu thông tin tương quan đến hoạt động giải trí và sinh hoạt tài chính của doanh nghiệp, như: tài sản, nợ, vốn chủ sở hữu, lệch giá, lợi nhuận, tiền tệ…

Báo cáo thường được công bố định kỳ vào thời điểm cuối mỗi từng quý và vào thời gian ở thời gian cuối năm.

Bộ văn bản báo cáo giải trình tài chính hoàn hảo nhất gồm có:

• Báo cáo của Ban giám đốc
• Báo cáo của công ty truy thuế kiểm toán độc lập
• Bảng cân đối kế toán
• Báo cáo kết quả hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
• Thuyết minh văn bản báo cáo giải trình tài chính

Bạn nên khởi đầu ra làm thế nào?

Bước #1: Xem ý kiến của Kiểm toán viên

Rất nhiều người khi đọc BCTC thường bỏ qua phần Ý kiến của truy thuế kiểm toán, trong lúc…

… đấy là phần quan trọng thứ nhất mà bạn phải để ý đến!!!

Tại sao?

Các số liệu trên BCTC sẽ không còn tồn tại ý nghĩa nếu truy thuế kiểm toán không chứng minh và khẳng định về tính chất trung thực của nó.

Hãy xem ý kiến của Kiểm toán viên (KTV) so với văn bản báo cáo giải trình của doanh nghiệp ở đấy là gì?

Có 4 mức độ hay ý kiến của KTV về tính chất trung thực của một bộ văn bản báo cáo giải trình. Đó là:

• Chấp nhận toàn phần
• Ngoại trừ
• Không đồng ý
• Từ chối.

Ví dụ:

Khi KTV đưa ra ý kiếm truy thuế kiểm toán là Chấp nhận toàn phần. Điều này có nghĩa BCTC đã phản ánh trung thực, hợp lý…

Bạn trọn vẹn có thể tin tưởng và sử dụng văn bản báo cáo giải trình cho việc phân tích.

Vì nếu BCTC có sai sót đáng kể thì đã được KTV phát hiện và doanh nghiệp đã trấn áp và điều chỉnh theo đề xuất kiến nghị của KTV.

Mức độ tin cậy của BCTC sẽ giảm dần tương ứng với 4 ý kiến truy thuế kiểm toán trên.

Và khi ý kiến Từ chối được đưa ra cho BCTC của một doanh nghiệp, thì tốt nhất, bạn nên tránh xa doanh nghiệp đó.

Bước #2: Đọc hiểu Bảng cân đối kế toán

Đây là bảng số liệu quan trọng thứ nhất của doanh nghiệp. Nó thể hiện tình hình tài chính của doanh nghiệp tại thuở nào gian nhất định.

“Bảng cân đối kế toán cho bạn biết tại thời gian này mọi thứ đang ở đâu?”

Kết cấu của Bảng cân đối sẽ gồm 2 phần là Tài sản và Nguồn vốn

Bạn cần nhớ phương trình cân đối:

Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu

Tài sản

Đây là những thứ thuộc về của doanh nghiệp, có năng lực tạo ra quyền lợi kinh tế tài chính cho doanh nghiệp.

Tài sản được phân thành 2 loại, là: Tài sản thời hạn ngắn và Tài sản dài hạn.

# Tài sản thời hạn ngắn

Là những loại tài sản trọn vẹn có thể thuận tiện và đơn thuần và giản dị chuyển đổi thành tiền mặt trong vòng dưới một năm hoặc 1 chu kỳ luân hồi marketing.

Bao gồm những mục chính như:

• Tiền và tương tự tiền: gồm tiền mặt và tiền gửi tiền tiết kiệm. Đây là loại tài sản có tính thanh toán tốt nhất của doanh nghiệp. Khoản mục này cũng là một trong số ít khoản mục ít bị tác động bởi kế toán.
• Các khoản phải thu: là số tiền mà người tiêu dùng chưa thanh toán (còn nợ) cho doanh nghiệp. Đây là khoản mục mà bạn phải theo dõi sát sao.
• Hàng tồn kho: Là giá trị hàng dự trữ của doanh nghiệp. Đó trọn vẹn có thể là: nguyên vật tư, bán thành phẩm, thành phẩm hoặc sản phẩm & hàng hóa…

Tùy thuộc từng doanh nghiệp mà tỷ trọng phân loại hàng tồn kho sẽ không còn giống nhau. Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất thì sẽ tồn kho một lượng lớn nguyên vật tư.

Trong khi đó, doanh nghiệp thương mại thì thường tồn kho đa phần là sản phẩm & hàng hóa, thành phẩm.

# Tài sản dài hạn

Là những tài sản sẽ đã có được thời hạn sử dụng trên một năm.

Trong số đó, Tài sản cố định và thắt chặt là khoản mục quan trọng.

Tài sản cố định và thắt chặt gồm có: Tài sản hữu hình (như máy móc thiết bị, nhà xưởng, máy tính…) và Tài sản vô hình dung (như bằng sáng tạo, bản quyền ý tưởng sáng tạo…)

Nợ phải trả

Nợ phải trả và Vốn chủ sở hữu sẽ nằm trong Nguồn vốn, phản ánh nguồn hình thành tài sản của doanh nghiệp.

Nợ phải trả thể hiện trách nhiệm tài chính của doanh nghiệp so với bên phía ngoài.

Ví dụ như: chủ nợ, nhà nước, nhà phục vụ nhu yếu, người lao động…

Tương tự tài sản, Nợ phải trả cũng rất được chia thành 2 loại: Nợ thời hạn ngắn và Nợ dài hạn.

# Nợ thời hạn ngắn là những số tiền nợ và những trách nhiệm tài chính phải thanh toán dưới một năm.

# Nợ dài hạn là những số tiền nợ và trách nhiệm tài chính được phép thanh toán trên một năm.

Các khoản mục chính ở phần này gồm có:

• P.hải trả người bán: Thể hiện số tiền mà doanh nghiệp chưa thanh toán (còn nợ) cho nhà phục vụ nhu yếu.
• Thuế và những khoản phải nộp nhà nước, P.hải trả người lao động…: Tương tự, đấy là khoản phải trả của doanh nghiệp so với nhà nước (về thuế GTGT, thuế TNDoanh Nghiệp…), phải trả cho những người dân lao động.
• Vay và nợ thời hạn ngắn/dài hạn: Là khoản tiền vay nợ tài chính. Nếu như những số tiền nợ trên là nợ chiếm hữu (doanh nghiệp không mất ngân sách sử dụng vốn), thì với khoản vay này doanh nghiệp phải trả ngân sách sử dụng vốn (trả lãi vay cho ngân hàng nhà nước).

Vốn chủ sở hữu

• Vốn góp chủ sở hữu: hay vốn CP, là số vốn thực tiễn được góp vào doanh nghiệp.
• Lợi nhuận chưa phân phối: Nếu trong năm tài chính, doanh nghiệp quyết định hành động tái góp vốn đầu tư thì phần lợi nhuận giữ lại sẽ tiến hành chuyển từ Báo cáo kết quả hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing vào thông tin tài khoản này.
• Ngoài ra có những loại quỹ như Q.uỹ góp vốn đầu tư tăng trưởng,…

Mục này đại diện thay mặt cho tổng mức tài sản ròng của doanh nghiệp. Để Bảng cân đối kế toán cân đối thì số lượng chênh lệch giữa Tài sản và Nợ phải trả sẽ là Vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp.

Cách đọc Bảng cân đối kế toán

• B1: Liệt kê những mục lớn trong Tài sản – Nguồn vốn.
• B2: Tính toán tỷ trọng những khoản mục này trong Tài sản và Nguồn vốn, và sự thay đổi của những khoản mục tại thời gian văn bản báo cáo giải trình.
• B3: Note lại những mục chiếm tỷ trọng lớn, hoặc có sự dịch chuyển lớn về mặt giá trị ở thời gian văn bản báo cáo giải trình.

Tại sao toàn bộ chúng ta chỉ quyên tâm đến những thay đổi lớn và tỷ trọng lớn?

Về lý thuyết, tất yếu, những bạn sẽ phải tìm hiểu tất tần tật những sự thay đổi đang trình làng trên Bảng cân đối kế toán.

Tuy nhiên việc làm đó tốn quá nhiều thời hạn, công sức của con người.

Việc lựa chọn những khoản mục chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu tổ chức triển khai Tài sản – Nguồn vốn hỗ trợ cho bạn vấn đáp được vướng mắc:

P.hần lớn tài sản của doanh nghiệp đang tập trung chuyên sâu ở đâu? Nguồn hình thành tài sản của doanh nghiệp đa phần tới từ nguồn nào?

Sự thay đổi của những khoản mục này thường sẽ “trọng yếu” hơn, quan trọng hơn, và thể hiện rõ hơn tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Tất nhiên, nếu muốn, bạn vẫn trọn vẹn có thể giành thời hạn tìm hiểu thêm những mục còn sót lại trên Bảng cân đối kế toán.

Chúng ta sẽ lập 1 bảng tính Excel để theo dõi sự thay đổi này.

Lưu ý: Đây chỉ là file tính rất đơn thuần và giản dị, bạn hãy tự bổ trợ update thêm những công thức, chỉ tiêu tài chính khác mà bạn biết nhé!

Ví dụ

Trong nội dung bài viết này, tôi sẽ sử dụng văn bản báo cáo giải trình tài chính 2019 của NT2 để làm mẫu.

Cuối năm 2019, tổng tài sản của NT2 đã giảm -16.6% so với cùng thời gian năm 2018.

Tài sản của NT2 (năm 2019) tập trung chuyên sâu đa phần ở: Tiền và những khoản tương tự tiền, Các khoản phải thu thời hạn ngắn, và Tài sản cố định và thắt chặt.

Đây là những khoản mục bạn phải quyên tâm trước tiên ở phần Tài sản của NT2.

Chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu sự thay đổi này khi tới Bước#5 của nội dung bài viết (Đọc hiểu Thuyết minh BCTC).

Bên cạnh đó, việc tính toán tỷ trọng trong Tài sản cũng hỗ trợ cho bạn định hình và nhận định sơ bộ liệu doanh nghiệp có góp vốn đầu tư tài sản một những cách hợp lý?

NT2 là vìanh nghiệp sản xuất khẩuện, sở hữu nhà máy sản xuất nhiệt điện khí Nhơn Trạch 2. Vậy thì rõ ràng tài sản được góp vốn đầu tư lớn số 1 của NT2 sẽ là tài sản là tài sản cố định và thắt chặt (rõ ràng, chiếm 64% cơ cấu tổ chức triển khai tài sản của doanh nghiệp). Điều này là hợp lý!

Tương tự, những khoản mục cần để ý ở Nợ phải trả là:

• Vay thời hạn ngắn;
• P.hải trả nhà phục vụ nhu yếu;
• Chi tiêu phải trả thời hạn ngắn;
• Vay dài hạn.

Và, những thay đổi ở Vốn chủ sở hữu là:

• Vốn góp của CSH;
• Và, Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.

Tips: Nhận diện sớm rủi ro đáng tiếc từ Bảng cân đối kế toán: Sự mất cân đối tài chính

Một trong những yếu tố quan trọng của sự việc cân đối tài chính đó là tài sản dài hạn nên phải tài trợ bởi nguồn vốn dài hạn tương ứng.

Một doanh nghiệp tài trợ cho một dự án Bất Động Sản khu công trình xây dựng góp vốn đầu tư dài hạn 15 năm chỉ bằng khoản vay 6 năm thì, không sớm thì muộn, điều này sẽ tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc lớn và đem lại đè nén về năng lực thanh toán cho doanh nghiệp.

Để sớm nhận ra được điều này, bạn phải quan sát Xu thế dịch chuyển của Vốn lưu động thuần (NWC):

Net working capital (NWC) = Tài sản thời hạn ngắn – Nợ thời hạn ngắn

Nếu NWC có Xu thế giảm dần và đặc biệt quan trọng chuyển sang âm lớn thì điều này đang báo hiệu sự xuất hiện ngày càng rõ rệt của mất cân đối tài chính. NWC vàlt; 0, đã cho toàn bộ chúng ta biết công ty đã dùng nợ thời hạn ngắn tài trợ cho tài sản dài hạn.

Bạn trọn vẹn có thể tìm hiểu thêm: 10 chỉ số bảng cân đối mà mọi nhà góp vốn đầu tư đều nên phải ghi nhận khi góp vốn đầu tư góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán.

Bước #3: Đọc hiểu Báo cáo kết quả hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing

Chúng ta sẽ chuyển sang văn bản báo cáo giải trình quan trọng thứ hai, Báo cáo kết quả hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing (KQ.KD).

Báo cáo KQ.KD là văn bản báo cáo giải trình tổng kết lệch giá, ngân sách hoạt động giải trí và sinh hoạt của doanh nghiệp trong kỳ văn bản báo cáo giải trình (quý hoặc năm tài chính).

Báo cáo KQ.KD chia hoạt động giải trí và sinh hoạt của doanh nghiệp thành 3 mảng: Hoạt động marketing chính (hoạt động giải trí và sinh hoạt cốt lõi), Hoạt động tài chính và Hoạt động khác.

Công thức chung ở phần này là: Lợi nhuận = Doanh thu – Chi tiêu

Hoạt động marketing chính

Bao gồm những khoản mục:

• Doanh thu thuần về bán dịch vụ và sản phẩm và phục vụ nhu yếu dịch vụ: Đây là lệch giá từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing “nòng cốt” của doanh nghiệp (sau khoản thời hạn trừ những Khoản giảm trừ lệch giá). Thông thường, đấy là hoạt động giải trí và sinh hoạt chiếm tỷ trọng lớn số 1 trong cơ cấu tổ chức triển khai lệch giá.
• Giá vốn hàng bán: Thể hiện toàn bộ ngân sách để làm ra sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ đã phục vụ nhu yếu.
• Lợi nhuận gộp = Doanh thu thuần BH, CCDV – Giá vốn hàng bán
• Chi tiêu bán dịch vụ và sản phẩm, ngân sách quản trị và vận hành doanh nghiệp (Q.LDoanh Nghiệp).

Bạn trọn vẹn có thể tính toán chỉ số:

Biên lợi nhuận gộp = Lợi nhuận gộp / Doanh thu thuần về bán dịch vụ và sản phẩm, CCDV

Chỉ số này cho biết thêm thêm…

…tỷ suất lợi nhuận thu được từ bán dịch vụ và sản phẩm và CCDV của doanh nghiệp là bao nhiêu?

Hệ số này nếu được doanh nghiệp duy trì ổn định, ở tại mức cao trong dài hạn, chứng tỏ doanh nghiệp có lợi thế đối đầu khá rõ ràng.

Hoạt động tài chính

Bao gồm những mục:

• Doanh thu tài chính: có từ những nguồn như: lãi tiền gửi, lãi từ nhận góp vốn đầu tư, lãi chênh lệch tỷ giá…
• Chi tiêu tài chính: gồm có ngân sách lãi vay, lỗ chênh lệch tỷ giá, dự trữ những khoản vốn tài chính,… phát sinh trong kỳ văn bản báo cáo giải trình của doanh nghiệp.

Trong số đó: Chi tiêu lãi vay và Lỗ chênh lệch tỷ giá (nếu có) là 2 loại ngân sách quan trọng mà bạn phải để ý.

Lấy lệch giá trừ đi ngân sách ở cả 2 hoạt động giải trí và sinh hoạt này, ta được Lợi nhuận thuần:

Lợi nhuận thuần từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing = Lợi nhuận gộp + Doanh thu TC – Chi tiêu TC – Chi tiêu BH, Q.LDoanh Nghiệp

Hoạt động khác

Những gì không nằm trong hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing chính và hoạt động giải trí và sinh hoạt tài chính thì sẽ nằm hết ở đây. Thông thường, hoạt động giải trí và sinh hoạt này chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong cơ cấu tổ chức triển khai marketing của doanh nghiệp.

• Thu nhập khác: có nguồn từ lãi thanh lý, nhượng bán tài sản hay được bồi thường hợp đồng…
• Chi tiêu khác: Trái ngược với thu nhập khác, ngân sách khác sẽ đã có được nguồn từ lỗ thanh lý, nhượng bán tài sản, phải bồi thường vi phạm hợp đồng…
• Lợi nhuận khác = Thu nhập khác – Chi tiêu khác

Lợi nhuận

Tổng hợp lợi nhuận từ những nguồn trên, toàn bộ chúng ta sẽ đã có được được Lợi nhuận trước thuế:

Lợi nhuận trước thuế = Lợi nhuận thuần từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing + Lợi nhuận khác

(trừ) khoản Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDoanh Nghiệp) nộp cho nhà nước, ta sẽ tiến hành Lợi nhuận sau thuế.

Lợi nhuận sau thuế = Lợi nhuận trước thuế – Thuế TNDoanh Nghiệp

Đây là khoản lợi nhuận thuộc về của doanh nghiệp và cổ đông.

Cách đọc Báo cáo kết quả hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing

Cách thức tiến hành sẽ tương tự như việc bạn đọc Bảng cân đối kế toán.

Tuy nhiên, trước lúc khởi đầu, bạn nên nhóm riêng lệch giá, ngân sách để trọn vẹn có thể theo dõi sự dịch chuyển thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn.

• B1: Tách riêng lệch giá và ngân sách.
• B2: Tính toán tỷ trọng của từng lệch giá trong Tổng lệch giá, tỷ trọng từng ngân sách trong Tổng ngân sách, và sự thay đổi của chúng so với cùng thời gian.
• B3: Q.uan sát sự thay đổi.

Tiếp tục với ví dụ của toàn bộ chúng ta.

Ví dụ

Việc phân loại giúp toàn bộ chúng ta dễ theo dõi và quan sát sự thay đổi của lệch giá và ngân sách. Cụ thể năm 2019:

• Doanh thu từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing cốt lõi của NT2 (chiếm 98.9% tổng lệch giá), gần như thể thay đổi (giảm -0.2%) so với năm 2018.
• Giá vốn hàng bán tăng nhẹ (+0.4%) và tỷ trọng trong tổng ngân sách tăng từ 95,7% lên 96.2%. Điều này làm cho Lợi nhuận gộp 2019 của NT2 giảm -4.0% so với cùng thời gian.
• Chi tiêu tài chính, ngân sách bán dịch vụ và sản phẩm, Q.LDoanh Nghiệp giảm. Đây là tín hiệu tích cực, khi NT2 đang tiết giảm được ngân sách.

Như vậy, tổng lệch giá giảm -0.4%, to nhiều hơn mức giảm của tổng ngân sách (giảm -0.1%) đã khiến LNTT của NT2 giảm -3.2% so với cùng thời gian, đạt 797 tỷ VNĐ.

Và sau khoản thời hạn trừ thuế TNDoanh Nghiệp, số Lợi nhuận sau thuế của NT2 còn 754 tỷ VNĐ, giảm -3.6% so với 2018.

Như vậy, những bạn sẽ nên phải tìm hiểu:

• Doanh thu năm 2019 ổn định so với 2018 là tốt hay xấu? Doanh nghiệp trọn vẹn có thể tăng trưởng Doanh thu trong tương lai hay là không?
• Yếu tố sản xuất nguồn vào của NT2 là gì? Trong số đó, yếu tố nào ảnh hưởng tác động tác động lớn tới giá vốn của NT2?

Những yếu tố này sẽ tiến hành giải đáp trong quy trình tiếp theo của nội dung bài viết.

Tips:

Bạn trọn vẹn có thể tìm hiểu thêm: Bật mí bí kíp đọc và phân tích văn bản báo cáo giải trình tài chính của Warren Buffett.

Bước #4: Đọc hiểu Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

“Để kiếm tiền toàn bộ chúng ta phải chi tiền”

Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ (LCTT) cho biết thêm thêm doanh nghiệp thực sự tìm kiếm được bao nhiêu tiền và tiêu bao nhiêu tiền trong tầm thời hạn nhất định.

Vì sao Dòng tiền lại quan trọng?

Thực tế, quá nhiều nhà góp vốn đầu tư xem nhẹ, thậm chí còn là một bỏ qua văn bản báo cáo giải trình LCTT khi đọc BCTC.

Đừng làm như vậy!

Bởi vì:

Nếu bỏ qua bước này, bạn rất thuận tiện bị qua mặt bởi những văn bản báo cáo giải trình hiện có lợi nhuận tốt đẹp mà không hiểu biết được xem bền vững và kiên cố của lợi nhuận này.

Ở Báo cáo KQ.KD, lệch giá và lợi nhuận sẽ tiến hành doanh nghiệp ghi nhập ngay lúc bán dịch vụ và sản phẩm, kể cả chưa nhận được tiền từ người tiêu dùng. Thực tế, người tiêu dùng sẽ thanh toán cho doanh nghiệp vào thuở nào gian nào đó, trọn vẹn có thể vài tháng, vài năm hoặc không lúc nào.

Tương tự, doanh nghiệp sắm sửa từ nhà phục vụ nhu yếu A, tuy nhiên chưa thanh toán hết tiền nhưng trong kho đã có hàng, hoặc thậm chí còn là một đã được đem bán.

Như vậy, văn bản báo cáo giải trình lưu chuyển tiền tệ ghi lại tiền tệ vận động trong doanh nghiệp ra làm thế nào?

Cách đọc Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ đã được trình diễn thành 3 phần tương ứng với 3 tiền tệ: Dòng tiền từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing, Dòng tiền từ hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư, và Dòng tiền từ hoạt động giải trí và sinh hoạt tài chính.

• Dòng tiền từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing: là loại tiền phát sinh trong quy trình thanh toán cho nhà phục vụ nhu yếu, người tiêu dùng, cho những người dân lao động, chi trả lãi vay, và nộp những khoản thuế cho nhà nước… Đây là lượng tiền mặt mà bản thân doanh nghiệp làm ra, chứ không phải từ việc kêu gọi thêm vốn góp vốn đầu tư hay vay nợ.
• Dòng tiền từ hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư: gồm có tiền tệ vào và tiền tệ ra có tương quan đến hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư, sắm sửa, thanh lý… tài sản cố định và thắt chặt và những tài sản dài hạn khác.
• Dòng tiền từ hoạt động giải trí và sinh hoạt tài chính sẽ tương quan đến việc tăng/giảm vốn chủ sở hữu (nhận vốn góp mới, thu từ phát hành CP, trả cổ tức cho cổ đông…) và vay nợ (chi trả nợ gốc vay, hay vay nợ mới nhận được…)

Vậy nên, bạn chỉ việc xem xét lần lượt từng tiền tệ là được.

Dòng tiền vào, tiền tệ ra được thể hiện ra làm thế nào trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ?

• Trên văn bản báo cáo giải trình LCTT, tiền tệ ra sẽ là một trong những số lượng âm, đi kèm theo với những từ ngữ như “tiền chi để …”, “… đã trả”.

• Trong khi đó, tiền tệ vào sẽ tiến hành thể hiện bởi những từ ngữ như “tiền thu từ…”, “… nhận được” và về mặt số lượng sẽ là số dương.

Ví dụ

Tiếp tục với BCTC 2019 của NT2.

Đọc Lưu chuyển tiền từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing

Cơ sở khởi đầu là từ “Lợi nhuận trước thuế (01)” với số tiền 797 tỷ VNĐ, và trấn áp và điều chỉnh cho những khoản mục không làm phát sinh tiền tệ (từ mục 02 đến 07). Bao gồm:

• Mục “Khấu hao TSCĐ và BĐS góp vốn đầu tư (02)”: Số tiền sắm sửa TSCĐ thực ra đã chi ra từ lâu. Trong quy trình sử dụng, tài sản này được trích khấu hao thường niên. Như vậy, ngân sách khấu hao là có, nhưng không tồn tại tiền chảy ra. Do đó, được cộng bổ trợ update (add-back) vào Lợi nhuận trước thuế.
• “Các khoản dự trữ (03)” là ngân sách dự trữ được doanh nghiệp trích lập nhưng thực tiễn là không chi.
• “Lỗ/(Lãi) chênh lệch tỷ giá… (04)” xuất phát từ việc tỷ giá đồng ngoại tệ thay đổi.
• “Chi phí lãi vay (06)”: Chi tiêu lãi vay là loại tiền ra. Tuy nhiên đã được trừ khi tính lợi nhuận (thể hiện ở ngân sách tài chính trên Báo cáo KQ.KD), nên sẽ tiến hành cộng trở lại.

Cộng “Lợi nhuận trước thuế (01)” với “Các khoản trấn áp và điều chỉnh (từ 02 đến 07)”, ta được “Lợi nhuận từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing trước thay đổi vốn lưu động (08)”.

Cần quyên tâm điều gì?

Bạn hãy để ý khoản mục chiếm tỷ trọng lớn là “Khấu hao TSCĐ…”.

Khoản mục này thể hiện doanh nghiệp mất bao nhiêu tiền để duy trì hoạt động giải trí và sinh hoạt thường niên.

LNTT năm 2019 của NT2 hơn 797 tỷ VNĐ, nhưng mất tới 690 tỷ VNĐ cho khấu hao, tương ứng 86.6%. Đây là số lượng khá lớn.

Hãy để ý!

Vậy khi tài sản khấu hao hết nhưng vẫn được sử dụng, nó sẽ làm tăng lợi nhuận thực sự cho NT2 (vì không phải khấu trừ khấu hao nữa).

Các mục từ 09 đến 17 thì khá dễ hiểu. Đây là những khoản tiền thực tiễn chi ra, thu vào của doanh nghiệp trong năm.

Lấy “Lợi nhuận sau trấn áp và điều chỉnh (08)” cộng dồn cho những mục từ 09 đến 17, ta sẽ ra “Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing (20)” của NT2, đạt 1,917 tỷ VNĐ trong năm 2019.

Đọc Lưu chuyển tiền từ hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư

• Trong kỳ, NT2 chi khoảng chừng 5 tỷ VNĐ để sắm sửa, bổ trợ update TSCĐ và tài sản dài hạn khác, chiếm 0,6% LNTT.

Đối với NT2, hay những nhà máy sản xuất điện khác nói chung, điều này là hợp lý! Vì họ chỉ góp vốn đầu tư TSCĐ ban sơ lớn, và ít phát sinh hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư sau này.

Trong khi đó, một doanh nghiệp đang trong quy trình góp vốn đầu tư tài sản thì tỷ trọng này sẽ rất lớn.

• Ở đây, bạn cũng cần được để ý, 200 tỷ – số tiền được chi ra làm cho vay vốn.

Cộng dồn những khoản mục, ta được “Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư (30)” thể hiện sự chênh lệch giữa tiền tệ ra và tiền tệ vào là -187 tỷ VNĐ, mà đa phần là vì khoản 200 tỷ không bình thường gây ra.

Đọc Lưu chuyển tiền từ hoạt động giải trí và sinh hoạt tài chính

Mục 3một là khoản tiền thu từ phát hành CP. Mục 34 là khoản tiền chi trả phần nợ gốc của khoản vay. Và mục 36 là loại tiền chi trả cổ tức cho cổ đông.

Có thể thấy, NT2 hiện không tồn tại khoản vay mới nào trong năm 2019.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp rất dữ thế chủ động trong việc trả nợ vay thường niên. Trong năm 2019, NT2 chi khoảng chừng 1,085 tỷ để thanh toán nợ gốc. Điều này giúp làm giảm tỷ trọng và giá trị của khoản mục Vay dài hạn trên bảng cân đối.

Việc giảm nợ vay là một tín hiệu tốt. Tình hình tài chính của doanh nghiệp đang dần được cải thiện. Rủi ro thanh toán cũng nhờ thế mà giảm.

Cộng những khoản mục từ 31 đến 36 ta được “Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động giải trí và sinh hoạt tài chính (40)“.

Cộng ba mục Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing, từ trên góp vốn đầu tư và từ hoạt động giải trí và sinh hoạt tài chính, ta thu được “Lưu chuyển tiền thuần trong năm (50)” là -1.344 tỷ VNĐ.

Tại thời gian thời gian đầu xuân mới 2019, NT2 đang sẵn có 65 tỷ VNĐ tiền và tương tự tiền. Và, thời gian ở thời gian cuối năm số tiền này đã tiếp tục tăng thêm 451 tỷ VNĐ.

Cần lưu ý gì khi đọc Báo cáo lưu chuyển tiền tệ?

Có 3 yếu tố bạn phải lưu ý:

• Thứ nhất: Trong 3 nhóm, thì nhóm 2 và 3 có thực ra là tăng ở kỳ hiện tại, giảm ở kỳ tương lai, hoặc ngược lại.

Doanh nghiệp đi vay 10 tỷ thì trong tương lai sẽ phải có khoản trả lại 10 tỷ. Đã có mua mới tài sản thì ắt phải có thanh lý tài sản…

• Thứ hai: Trọng tâm nghiên cứu và phân tích là Lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing. Vì nó thể hiện năng lực tạo ra tiền thực tiễn của doanh nghiệp.

Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing năm 2019 là một trong những,917 tỷ VNĐ, đây không phải là khoản lợi nhuận thực của NT2 mà gồm có cả những khoản phải thu, phải trả…

Tuy nhiên, nếu đều đặn hàng kỳ, tiền tệ này của NT2 luôn mang số dương, tức là vẫn đang còn tiền tệ đổ vào.

Đó là yếu tố tốt.

Còn nếu nhiều kỳ liên tục, tiền tệ hoạt động giải trí và sinh hoạt mang dấu âm, tức là loại tiền chảy ra. Doanh nghiệp sẽ phải đi vay tiền để tạo tiền tệ bù đắp.

Tiền và tương tự tiền thời gian cuối kỳ vẫn dương, nhưng thực tiễn lại đang tiếp tục dựa vào những số tiền nợ vay.

• Thứ ba: Tiền và những khoản tương tự tiền thời gian cuối kỳ trọn vẹn có thể giảm so với kỳ trước (ví dụ năm 2018). Đây chưa phải là yếu tố xấu, vì doanh nghiệp đã trả những khoản vay bản thân trước đó.

Tips: Nhận biết tình hình tài đó lành mạnh mẽ của doanh nghiệp trải qua tiền tệ chi trả cổ tức

Một trong những tín hiệu thể hiện tình hình tài đó lành mạnh mẽ của doanh nghiệp đó là: tiền tệ trả cổ tức đều đặn trong dài hạn.

Ngoại trừ những doanh nghiệp đang trong thời kỳ tăng trưởng nhanh trọn vẹn có thể không trả cổ tức. Còn trong những trường hợp khác, việc marketing có lãi cần đi kèm theo với một quyết sách chi trả cổ tức bằng tiền cho cổ đông.

Việc doanh nghiệp chi trả cổ tức bằng tiền ổn định, đều đặn thường niên là tín hiệu quan trọng để chứng tỏ sự lành mạnh về tiền tệ và lợi nhuận mà doanh nghiệp công bố là thực ra.

Bạn trọn vẹn có thể tìm hiểu thêm: 7 chỉ số tiền tệ mà mọi nhà góp vốn đầu tư nên phải ghi nhận nếu không thích suốt ngày thua lỗ

Bước #5: Đọc hiểu Thuyết minh văn bản báo cáo giải trình tài chính

Thuyết minh BCTC phục vụ nhu yếu cho bạn thông tin chi tiết rõ ràng những thông tin số liệu đã trình diễn ở những Bảng CĐKT, Báo cáo KQ.KD, Báo cáo LCTT và những thông tin rất cần thiết khác theo chuẩn mực kế toán rõ ràng.

Thuyết minh BCTC sẽ gồm có những nội dung:

• Đặc điểm hoạt động giải trí và sinh hoạt của doanh nghiệp;
• Kỳ kế toán và đơn vị chức năng tiền tệ sử dụng trong kế toán;
• Chuẩn mực kế toán và quyết sách kế toán vận dụng;
• Các quyết sách kế toán vận dụng;
• tin tức bổ trợ update cho những khoản mục trên Bảng cân đối kế toán;
• tin tức bổ trợ update cho những khoản mục trên Báo cáo KQ.KD;
• tin tức bổ trợ update cho những khoản mục trên Lưu chuyển tiền tệ.

Cách đọc Thuyết minh văn bản báo cáo giải trình tài chính

Chúng ta sẽ chia Thuyết minh BCTC ra thành 2 phần:

P.hần 1: Tìm hiểu về về doanh nghiệp

Bao gồm: điểm lưu ý hoạt động giải trí và sinh hoạt của doanh nghiệp, kỳ kế toán, những chuẩn mực và quyết sách kế toán mà doanh nghiệp vận dụng.

Ở phần này, những bạn sẽ phải vấn đáp được những vướng mắc sau:

• Ngành nghề hoạt động giải trí và sinh hoạt của doanh nghiệp là gì?

Bạn phải hiểu doanh nghiệp mà mình đang tìm hiểu đang hoạt động giải trí và sinh hoạt trong ngành nghề gì? Vì mỗi ngành nghề rất khác nhau, thì những số lượng trên BCTC sẽ đã có được ý nghĩa rất khác nhau.

Ví dụ: Doanh nghiệp sản xuất sẽ phải góp vốn đầu tư nhà xưởng, máy móc,… thì tài sản cố định và thắt chặt sẽ lớn.

Trong khi, so với một doanh nghiệp marketing bán lẻ thì những khoản phải thu sẽ ít, và hàng tồn kho trọn vẹn có thể cao.

• Doanh nghiệp hoạt động giải trí và sinh hoạt từ lúc nào? Việc này hỗ trợ cho bạn cũng trọn vẹn có thể tưởng tượng được doanh nghiệp đang ở quá trình đầu, giữa hay cuối quy trình tăng trưởng.
• Các quyết sách kế toán, chuẩn mực kế toán doanh nghiệp đang vận dụng ra sao?

Những thông tin này, bạn trọn vẹn trọn vẹn có thể tìm thấy ở đoạn đầu của Thuyết minh BCTC.

P.hần 2: Thuyết minh về những khoản mục trên BCTC

Ở quy trình #2, 3 và 4 phía trên, toàn bộ chúng ta đã note lại những khoản mục cần lưu ý, có sự thay đổi lớn so với cùng thời gian.

Giờ là lúc bạn đi đến phần thuyết minh của những khoản mục đó để tìm hiểu nguyên do.

Bạn trọn vẹn có thể phối hợp đọc tuy nhiên tuy nhiên Thuyết minh BCTC khi toàn bộ chúng ta đang xem xét Bảng cân đối kế toán và Báo cáo KQ.KD.

Ví dụ

Chúng ta sẽ đi vào từng phần…

Tìm hiểu về doanh nghiệp

• Hoạt động chính của NT2 là vận hành những khu công trình xây dựng điện, mà rõ ràng ở đấy là nhà máy sản xuất nhiệt điện khí Nhơn Trạch 2 – một nhà máy sản xuất sản xuất khẩuện.
• NT2 xây dựng từ thời gian năm 2007. Doanh nghiệp đã hoạt động giải trí và sinh hoạt được một3 năm.

Thông thường, 25 năm là khoảng chừng thời hạn vận hành trung bình của một nhà máy sản xuất nhiệt điện khí. Như vậy, NT2 đã hoạt động giải trí và sinh hoạt khoảng chừng 1/2 vòng đời của nhà máy sản xuất.

• BCTC của NT2 được lập đúng theo chuẩn mực và những nguyên tắc kế toán của Việt Nam.
• Năm tài chính của NT2 là từ thời gian ngày thứ nhất/01 đến 31/12, tương tự với cùng một năm dương lịch.

Bạn cần lưu ý yếu tố này, vì có một số trong những BCTC được lập theo chu kỳ luân hồi marketing của ngành.

Ví dụ như kỳ văn bản báo cáo giải trình của Tập đoàn Hoa Sen (HSG) sẽ từ 01/10 năm trước đó đến 30/9 trong năm này.

Khi đó, những bạn sẽ không còn thể so sánh số liệu của HSG với một doanh nghiệp có kỳ văn bản báo cáo giải trình từ 01/01 đến 31/12 được.

Tiếp đến, những bạn sẽ đọc những nguyên tắc hay quyết sách kế toán được NT2 vận dụng trong việc lập BCTC để biết được những số lượng được ghi nhận ra làm thế nào?

Bây giờ, toàn bộ chúng ta sẽ chuyển tiếp sang Đọc thuyết minh những khoản mục trên BCTC.

Thuyết minh Bảng cân đối kế toán

Những yếu tố toàn bộ chúng ta cần làm rõ ở Bảng cân đối kế toán là:

• Tiền và những khoản tương tự tiền
• Các khoản phải thu thời hạn ngắn
• Tài sản cố định và thắt chặt
• P.hải trả người bán thời hạn ngắn
• Vay thời hạn ngắn và Vay dài hạn
• Chi tiêu phải trả thời hạn ngắn
• Vốn góp chủ sở hữu
• Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối

Hãy đi vào từng mục:

a. Tiền và những khoản tương tự tiền:

Tại ngày 31/12/2018, Tiền và tương tự tiền của NT2 là 65 tỷ (chiếm 0.7% trên tổng tài sản); thì sang đến 31/12/2019, tỷ trọng này đã tiếp tục tăng thêm 6.0% (tương tự mức tăng 592.6%), đạt 451 tỷ VNĐ.

Mức tăng khá mạnh!

Ở đây, những bạn sẽ thấy, khoản mục Đầu tư tài chính thời hạn ngắn của NT2 có một khoản 200 tỷ, chiếm 2.7% tổng tài sản. Số tiền này được NT2 lý giải là đang gửi tiết kiệm ngân sách có kỳ hạn tại ngân hàng nhà nước.

Điều này cũng giúp lý giải vì sao ở Báo cáo LCTT có một khoản chi 200 tỷ cho hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư. Bạn còn nhớ chứ!

Như vậy, lượng tiền mặt của doanh nghiệp khá dồi dào (650 tỷ VNĐ).

NT2 biết sử dụng khoản tiền nhàn rỗi gửi tiết kiệm ngân sách, tăng thu nhập cho doanh nghiệp.

b. Các khoản phải thu:

Tương tự, tại 31/12/2018, những khoản phải thu chiếm 28.5% tổng tài sản thì tại ngày 31/12/2019, tỷ trọng này giảm còn 19.3% (tương ứng giảm -42.1% về mặt giá trị).

Hãy cùng tìm hiểu!

Sự thay đổi này đa phần tới từ P.hải thu thời hạn ngắn của người tiêu dùng.

Cụ thể là từ người tiêu dùng chính của NT2 là Công ty Mua bán điện (EP.TC).

Tất nhiên, NT2 vận hành nhà máy sản xuất nhiệt điện, nên lượng điện sản xuất ra sẽ tiến hành đẩy ra cho EP.TC.

Dư nợ tại thời gian 31/12/2019 còn 1,359 tỷ, giảm so với mức 2,418 tỷ VNĐ. Chứng tỏ NT2 đã thu được tiền về. Đây là yếu tố tích cực, vì doanh nghiệp không hề bị người tiêu dùng chiếm hữu vốn.

c. Tài sản cố định và thắt chặt:

Chiếm tỷ trọng không nhỏ trong cơ cấu tổ chức triển khai tài sản của NT2 (64.5% thời gian ở thời gian cuối năm 2019), tài sản cố định và thắt chặt lại đang tiếp tục giảm về mặt giá trị, từ 6.934 tỷ xuống còn 6.247 tỷ VNĐ.

Nguyên nhân tới từ đâu?

Bạn trọn vẹn có thể thấy:

Nguyên giá tài sản không tồn tại sự dịch chuyển quá rộng, gần như thể là không đổi.

Việc hạ thấp giá trị TSCĐ tới từ việc trích khấu hao.

Đây là đặc trưng của doanh nghiệp ngành điện là chỉ phát sinh ngân sách góp vốn đầu tư ban sơ lớn và ít phát sinh ngân sách hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư TSCĐ.

Bạn cũng thuận tiện và đơn thuần và giản dị thấy được điều này. Số tiền chi cho hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư TSCĐ, tài sản dài hạn ở LCTT (phần Dòng tiền cho góp vốn đầu tư) của NT2 là rất ít.

d. P.hải trả nhà phục vụ nhu yếu:

Khoản mục này giảm cả về giá trị lẫn tỷ trọng trong cơ cấu tổ chức triển khai nguồn vốn của NT2. Việc giảm những số tiền nợ nhà phục vụ nhu yếu cũng hỗ trợ cho rủi ro đáng tiếc thanh toán của NT2 giảm sút.

Bạn cũng nên tìm hiểu thông tin về những nhà phục vụ nhu yếu lớn của doanh nghiệp. Vì họ là nhà phục vụ nhu yếu yếu tố nguồn vào cho NT2, nên nếu việc phục vụ nhu yếu bị gián đoạn trọn vẹn có thể sẽ tác động đến NT2.

Những thông tin này bạn trọn vẹn trọn vẹn có thể tìm kiếm trên internet.

Chúng ta thấy rằng, 2 nhà phục vụ nhu yếu lớn của NT2 là:

• TCT Khí Việt Nam (GAS). Hiện GAS là nhà phân phối duy nhất khí vạn vật thiên nhiên ở Việt Nam – loại nguyên vật tư chính để chạy máy phát điện của NT2.

Do đó, nếu việc phục vụ nhu yếu khí của GAS gặp gián đoạn thì chứng minh và khẳng định sẽ ảnh hưởng tác động tác động lớn đến hoạt động giải trí và sinh hoạt sản xuất của NT2. Bởi vì sẽ không còn tồn tận nhà phục vụ nhu yếu thay thế nào khác.

Như vậy, cạnh bên việc tìm hiểu về NT2, bạn cũng phải theo dõi tình hình hoạt động giải trí và sinh hoạt của TCT Khí Việt Nam.

• Nhà phục vụ nhu yếu lớn thứ hai là CTCP. Dịch Vụ TM kỹ thuật Dầu khí Việt Nam. Doanh nghiệp này tiến hành công tác làm việc bảo trì tua-bin khí cho NT2.

e. Chi tiêu phải trả:

Từ mục thuyết minh, ta thấy Chi tiêu nhiên liệu (chạy máy phát điện) và Chi tiêu bảo trì (phân loại ngân sách từ ngân sách đại tu – trung tu nhà máy sản xuất điện) là 2 ngân sách chiếm tỷ trọng lớn. Và đã được NT2 thuyết minh khá đầy đủ.

f. Vay thời hạn ngắn và dài hạn:

Như ở phần LCTT, toàn bộ chúng ta đã biết rằng, NT2 không hề đi vay những số tiền nợ mới. Thay vào đó là những khoản tiền được chi ra để thanh toán nợ vay.

Nợ vay thời hạn ngắn của NT2 thực ra là nợ vay dài hạn đến hạn phải trả.

Đây là yếu tố rất đáng để khen cho NT2.

Giảm nợ vay sẽ tương hỗ cơ cấu tổ chức triển khai tài chính của NT2 lành mạnh hơn, giảm thiểu rủi ro đáng tiếc tài chính.

g. Vốn chủ sở hữu:

• Năm 2019, không tồn tại hoạt động giải trí và sinh hoạt phát hành tăng vốn (như năm 2017 – bạn cũng trọn vẹn có thể tự check bctc 2017 của NT2)
• Lợi nhuận trong năm đạt hơn 754 tỷ
• Và NT2 đã chi trả 288 tỷ tiền cổ xưa tức cho cổ đông.

Như vậy, toàn bộ chúng ta đã tìm ra nguyên do cho việc thay đổi trên Bảng cân đối kế toán.

Tiếp tục với Báo cáo KQ.KD

Thuyết minh Báo cáo kết quả hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing

a. Doanh thu và ngân sách sản xuất:

Thuyết minh BCTC sẽ phục vụ nhu yếu cho toàn bộ chúng ta thông tin về lệch giá theo bộ phận. Giúp ta thấy được rõ ràng hơn về tỷ lệ lợi nhuận đóng góp của từng bộ phận.

Ở đây, hoạt động giải trí và sinh hoạt của NT2 duy nhất là sản xuất và bán điện.

Về yếu tố ngân sách sản xuất, Chi tiêu nguyên vật tư chiếm tỷ trọng lớn (79.9%) trong tổng ngân sách sản xuất của doanh nghiệp.

NT2 sử dụng khí vạn vật thiên nhiên để chạy máy phát điện.

Do vậy, những bạn sẽ cần theo dõi sự dịch chuyển của giá khí vạn vật thiên nhiên. Thông thường, toàn bộ chúng ta sẽ theo dõi gián tiếp trải qua Giá dầu thô toàn thế giới, vì chúng dịch chuyển cùng chiều với nhau.

Các yếu tố ngân sách khác thì không tồn tại sự dịch chuyển nào quá rộng. Như vậy, ngoài giá nguyên vật tư là yếu tố mà NT2 không thể tác động tới, thì những ngân sách khác đang rất được doanh nghiệp cải thiện, tối ưu.

Kết luận:

Như vậy tôi đã hướng dẫn bạn những cách đọc 1 bộ Báo cáo tài chính hoàn hảo nhất.

Tuy nhiên, toàn bộ chúng ta mới thấy được một phần bức tranh của doanh nghiệp.

Các số lượng vẫn đang đứng độc lập, chưa thể hiện rõ quan hệ với nhau, hay thậm chí còn là một quan hệ giữa những văn bản báo cáo giải trình với nhau.

Để làm được điều này, bạn phải ghi nhận tính toán những chỉ số tài chính và phân tích chúng.

********

P.HÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH

P.hân tích chỉ số tài đó là một phần không thể thiếu khi toàn bộ chúng ta đọc BCTC. Các chỉ số sẽ tương hỗ cho bạn:

• Đánh giá xem hoạt động của doanh nghiệp đang tăng trưởng hay suy giảm, sức mạnh tài chính ra sao…
• Ngoài ra, đây còn là một công cụ giúp dự báo tình hình tài chính của doanh nghiệp trong tương lai.

Lưu ý gì khi tính toán những chỉ số tài chính

Để định hình và nhận định được tình hình doanh nghiệp qua những chỉ số tài chính, bạn phải:

• So sánh với kỳ trước: để định hình và nhận định Xu thế tăng trưởng của doanh nghiệp theo chiều ngang.
• So sánh với doanh nghiệp cùng ngành, hoặc với trung bình ngành: để định hình và nhận định ưu điểm – yếu của doanh nghiệp.
• Khi tính toán những chỉ số, bạn phải quyên tâm xem số lượng đó thể hiện tính thời điểm, hay thời kỳ để trọn vẹn có thể nhận xét đúng nhất về tình hình doanh nghiệp.

Cụ thể: Những chỉ số tài chính được xem từ Bảng CĐKT sẽ là những số lượng mang tính chất chất thời điểm; còn ở trên Báo cáo KQ.KD sẽ mang yếu tố thời kỳ.

Ở nội dung bài viết này, tôi sẽ trình làng cho bạn những chỉ số tài chính tiêu biểu vượt trội, thường được sử dụng trong việc phân tích, định hình và nhận định doanh nghiệp.

Bước #6: P.hân tích năng lực thanh toán

Doanh nghiệp nên phải duy trì được một lượng vốn luân chuyển hợp lý để phục vụ nhu yếu kịp những số tiền nợ thời hạn ngắn, duy trì hàng tồn kho để đảm bảo hoạt động giải trí và sinh hoạt sản xuất, marketing.

Doanh nghiệp chỉ trọn vẹn có thể tồn tại nếu đáp ứng được những trách nhiệm thanh toán khi đến hạn.

Để định hình và nhận định năng lực thanh toán của doanh nghiệp, toàn bộ chúng ta sử dụng những thông số thanh toán để định hình và nhận định năng lực thanh toán của doanh nghiệp.

Hệ số năng lực thanh toán hiện hành

Hệ số thể hiện năng lực chuyển đổi tài sản thời hạn ngắn thành tiền để thanh toán cho những số tiền nợ thời hạn ngắn.

Thông thường, thông số này thấp (nhất là lúc vàlt; 1): Doanh nghiệp sẽ gặp trở ngại trong việc thanh toán những số tiền nợ. Đây là tín hiệu báo hiệu rủi ro đáng tiếc về thanh toán mà doanh nghiệp trọn vẹn có thể gặp phải.

Hệ số này cao đã cho toàn bộ chúng ta biết doanh nghiệp có năng lực chi trả cho những số tiền nợ đến hạn.

Tuy vậy, một số trong những trường hợp, thông số này quá cao chưa chắc đã tốt. Có thể doanh nghiệp hiện giờ đang sử dụng chưa hiệu suất cao tài sản bản thân.

Muốn định hình và nhận định đúng chuẩn hơn, những bạn sẽ cần xem xét thêm ĐK marketing, tình hình hoạt động giải trí và sinh hoạt thực tiễn của doanh nghiệp.

Hệ số năng lực thanh toán lãi vay

Nợ của doanh nghiệp sẽ gồm: nợ vay và những khoản phải trả (NCC, người lao động…)

Trong số đó, sử dụng nợ vay thì doanh nghiệp phải trả ngân sách sử dụng – lãi vay.

Do vậy, bạn phải định hình và nhận định xem liệu có rủi ro đáng tiếc nào trong thanh toán lãi vay của doanh nghiệp hay là không?

Một doanh nghiệp vay nợ nhiều, nhưng marketing không hiệu suất cao, mức sinh lời của đồng vốn thấp (hoặc thua lỗ) thì khó trọn vẹn có thể đảm bảo thanh toán tiền lãi vay đúng hạn.

Hệ số vòng xoay những khoản phải thu

Như ở trên, doanh nghiệp chiếm hữu vốn từ NCC, từ người lao động,…

… thì ở chiếu ngược lại, doanh nghiệp cũng trở nên người tiêu dùng chiếm hữu vốn, hình thành nên những khoản phải thu.

Nếu doanh nghiệp cứ liên tục cho người tiêu dùng mua chịu, mà không thu tiền, thì không sớm thì muộn, sẽ không còn tồn tại đủ tiền để phục vụ cho sản xuất, marketing.

Như tôi đã đề cập với bạn ở Báo cáo LCTT, vai trò của tiền tệ trong doanh nghiệp ra sao?

Và để định hình và nhận định việc vận tốc tịch thu nợ công (những khoản phải thu) của doanh nghiệp, toàn bộ chúng ta sử dụng Hệ số vòng xoay những khoản phải thu:

Và lấy 360 ngày (một năm) chia cho vòng xoay những khoản phải thu, ta được:

Kỳ thu tiền trung bình cho toàn bộ chúng ta biết: Sau bao lâu, doanh nghiệp sẽ thu được tiền bán dịch vụ và sản phẩm?

Hệ số này tùy từng quyết sách bán chịu, quyết sách thanh toán của doanh nghiệp.

Hệ số vòng xoay hàng tồn kho

Hệ số này phản ánh việc: 1 đồng vốn hàng tồn kho trọn vẹn có thể quay vòng bao nhiêu lần trong một kỳ?

Thông thường, thông số vòng xoay hàng tồn kho càng lớn tức là hàng tồn kho ít, dịch vụ và sản phẩm của doanh nghiệp được tiêu thụ nhanh, vốn không trở thành ứ đọng ở hàng tồn kho.

Tuy nhiên, để trọn vẹn có thể Kết luận thông số vòng xoay hàng tồn kho cao là xấu hay tốt. Bạn nên phải xem xét tới điểm lưu ý ngành nghề marketing, cũng như quyết sách hàng tồn kho của doanh nghiệp.

Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất nhận thấy giá nguyên vật tư đang giảm. Họ sẽ tăng cường việc dự trữ nguyên vật tư. Khi đó, hàng tồn kho dự trữ sẽ tăng thêm, làm cho vòng xoay hàng tồn kho hạ xuống.

Việc mua được nguyên vật tư với giá rẻ, sẽ làm cho giá tiền sản xuất hạ xuống, từ đó giúp ngày càng tăng lợi nhuận.

Tương tự, bạn cũng tiếp tục tính được:

Ví dụ

Chúng ta sẽ tính toán những chỉ số về năng lực thanh toán của NT2 từ 3 – 5 năm để trọn vẹn có thể nhìn thấy Xu thế.

• Hệ số thanh toán hiện hành: Mặc dù 3 năm gần đây, thông số này còn có Xu thế giảm. Tuy nhiên, vẫn xấp xỉ1, nên năng lực thanh toán của NT2 không tồn tại gì phải lo ngại.
• Chi tiêu lãi vay của NT2 cũng rất được đảm bảo khá chứng minh và khẳng định, khi mà thông số năng lực thanh toán lãi vay được giữ ở tại mức cao. Và sắp tới đây, NT2 cũng tiếp tục trả hết nợ vay.
• Kỳ thu tiền trung bình của NT2 giảm do không hề bị EVN chiếm hữu vốn nữa.
• Vòng quay hàng tồn kho ở đây không tồn tại nhiều ý nghĩa so với NT2. Bởi vì, hàng tồn kho của doanh nghiệp là dầu DO – nguyên vật tư dự trữ (thuyết minh BCTC) và công cụ dụng cụ phục vụ cho hoạt động giải trí và sinh hoạt sửa chữa thay thế, đại tu nhà máy sản xuất.

Bước #7: P.hân tích đòn kích bẩy tài chính

Chúng ta sẽ sử dụng Hệ số nợ để định hình và nhận định.

Hệ số này cho toàn bộ chúng ta thấy được tỷ trọng nợ trong tổng nguồn vốn của doanh nghiệp.

Hệ số nợ của doanh nghiệp bao nhiêu là hợp lý?

Thật khó để định hình và nhận định được tỷ trọng nợ ra làm thế nào là hợp lý với doanh nghiệp. Tỷ lệ này tùy từng nhiều yếu tố như: hình thức doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp, hay mục đích vay…

Nhưng thường thì…

…Hệ số nợ thấp thể hiện doanh nghiệp có mức độ bảo vệ an toàn và đáng tin cậy cao, rủi ro đáng tiếc tài chính thấp.

trái lại, doanh nghiệp có thông số nợ cao sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng tiếc.

Tập đoàn Hoa Sen (Mã CK: HSG) là một ví dụ. Hãy xem BCTC Q.uý 3.2018 của Tập đoàn.

Tính đến quý 3.2018, nợ phải trả của HSG đạt hơn 18.000 tỷ VNĐ. Hệ số nợ của doanh nghiệp tăng thêm gần 0,78.

Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu như Hoa Sen làm ăn hiệu suất cao, lợi nhuận tăng trưởng tăng đương với số nợ vay. Đằng này, vay nợ nhiều, nhưng lợi nhuận của Hoa Sen không tăng mà còn giảm, hàng tồn kho cao và những khoản phải thu thời hạn ngắn tăng.

Và những yếu tố trên đã dẫn tới, kết quả marketing của Hoa Sen năm tiếp theo thấp hơn năm trước đó, quý sau thấp hơn quý trước.

Bạn còn nhớ Tips: Nhận diện sớm rủi ro đáng tiếc tài chính từ Bảng cân đối kế toán mà tôi đã trình làng ở Bước #2 của nội dung bài viết.

NWC của HSG vàlt; 0. Như vậy, HSG đang sử dụng nợ thời hạn ngắn để tài trợ cho góp vốn đầu tư dài hạn. Điều này là vô cùng mạo hiểm.

Chưa kể tới, trong số 18.000 tỷ VNĐ nợ phải trả kia, thì có đến 12.000 tỷ VNĐ là nợ vay thời hạn ngắn. Như vậy đè nén về lãi vay của HSG không phải là nhỏ.

Hãy thử tính toán những thông số năng lực thanh toán!

Liệu bạn có dám góp vốn đầu tư vào HSG tại thời gian hiện tại?

• Tìm hiểu thêm: 6 nhóm chỉ số tài chính (Q.UAN TRỌNG) nên phải ghi nhận

Bước #8: P.hân tích năng lực sinh lời

Doanh nghiệp hoạt động giải trí và sinh hoạt là vì tiềm năng lợi nhuận. Do đó, lợi nhuận sẽ là chỉ tiêu phản ánh hiệu suất cao của toàn bộ quy trình góp vốn đầu tư, sản xuất và marketing.

Thông qua phân tích năng lực sinh lời, những bạn sẽ định hình và nhận định được hiệu suất cao hoạt động giải trí và sinh hoạt của doanh nghiệp.

Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên lệch giá

Chỉ số này thể hiện: 1 đồng lệch giá thuần thì doanh nghiệp thu về bao nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế? Nó phản ánh hiệu suất cao trong việc quản trị và vận hành ngân sách của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp có tỷ trọng ROS ổn định và cao hơn nữa đối thủ cạnh tranh đối đầu cạnh tranh đối đầu là những doanh nghiệp có lợi thế đối đầu lớn, quản trị ngân sách tốt. Thậm chí đây còn là một những doanh nghiệp số 1 trong nghành nghề marketing đó.

Tỷ suất lợi nhuận này tùy từng điểm lưu ý kinh tế tài chính kỹ thuật của ngành marketing, kế hoạch đối đầu của doanh nghiệp.

Tỷ suất lợi nhuận gộp (hay Biên lợi nhuận gộp)

“Từ 1 đồng lệch giá thuần, doanh nghiệp thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận gộp” – là ý nghĩa của chỉ số này.

Chỉ số này phản ánh hiệu suất cao của việc quản trị và vận hành ngân sách sản xuất của doanh nghiệp (NVL, nhân công,..), năng lực tạo ra lợi nhuận cũng như năng lực đối đầu của doanh nghiệp trên thị trường.

Doanh nghiệp duy trì một biên lợi nhuận gộp cao, ổn định qua nhiều năm…

…thường là vìanh nghiệp có lợi thế đối đầu tốt, dịch vụ và sản phẩm đáp ứng được nhu yếu thị trường.

Lợi thế đối đầu đó trọn vẹn có thể là: dịch vụ và sản phẩm độc quyền, thương hiệu, ngân sách thấp… cũng trọn vẹn có thể doanh nghiệp đang tăng trưởng ở một thị trường tiềm năng nhưng lại đang tiếp tục sẵn có ít đối thủ cạnh tranh đối đầu cạnh tranh đối đầu đối đầu…

Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên tổng tài sản

Hệ số này phản ánh: 1 đồng tài sản tạo ra bao nhiêu đồng LNST? Hay hiệu suất cao sử dụng tài sản của doanh nghiệp ra sao?

Thông thường, ROA càng cao càng tốt.

Với những doanh nghiệp trong ngành cơ bản như sắt thép, giấy, hóa chất… thì ROA là chỉ tiêu vô cùng quan trọng.

Vì những doanh nghiệp này sử dụng tài sản dài hạn là máy móc, thiết bị… để nâng cao tỷ suất lợi nhuận. ROA cao thể hiện việc doanh nghiệp quản trị và vận hành hiệu suất cao ngân sách khấu hao, ngân sách nguồn vào tốt.

Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu

Đây là một chỉ tiêu được những nhà góp vốn đầu tư quyên tâm.

Hệ số này thể hiện: mức LNST thu được trên mỗi 1 đồng vốn chủ chi ra trong kỳ.

ROE càng cao, thể hiện hiệu suất cao trong việc sử dụng vốn chủ càng cao.

Chỉ số này phản ánh tổng hợp những khía cạnh về trình độ quản trị tài chính, trình độ quản trị ngân sách, trình độ quản trị tài sản, trình độ quản trị nguồn vốn của doanh nghiêp.

Dựa và ROE, bạn cũng trọn vẹn có thể định hình và nhận định liệu doanh nghiệp đó có lợi thế đối đầu hay là không?

Những doanh nghiệp có ROE cao (thường trên 20%) và ổn định trong nhiều năm (kể cả khi thị trường trở ngại) là những doanh nghiệp có lợi thế đối đầu bền vững và kiên cố.

Tuy nhiên, ROE cao quá cũng không phải là tốt. Hãy thận trọng!

Có thể hoạt động marketing của doanh nghiệp không tồn tại gì thay đổi, nhưng doanh nghiệp lại đang thâu tóm về CP quỹ hoặc doanh nghiệp này đang tách ra từ công ty mẹ làm cho vốn CP giảm, khiến ROE tăng.

Thu nhập một CP thường

Chỉ tiêu phản ánh: 1 CP thường trong năm thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế? Hay còn gọi là chỉ số EP.S.

Ví dụ EP.S của NThai năm 2017 đạt 2.768 đồng. Có nghĩa là: cứ mỗi CP bạn sở hữu sẽ nhận được 2.768 đồng LNST.

EP.S cao phản ánh năng lực marketing của doanh nghiệp mạnh. Doanh nghiệp có tiền để trả cổ tức cho cổ đông nhiều hơn thế nữa.

Tuy nhiên, không phải cứ CP có EP.S cao là đáng mua.

Tôi có một ví dụ cho bạn. Hiện CP A giá 10.000 đồng có EP.S là một trong những.000 đồng. Cổ phiếu B giá 30.000 đồng, EP.S là một trong những.500 đồng. Khi đó, toàn bộ chúng ta sẽ lựa chọn cổ phếu A, tuy nhiên EP.S của A thấp hơn.

Bởi vì: với 30.000 đồng, bạn cũng trọn vẹn có thể mua 3 CP A, và mỗi năm lợi nhuận bạn có được là 3.000 đồng. Trong khi đó, nếu lựa chọn B, bạn mua được một CP B và lợi nhuận mỗi năm chỉ là một trong những.500 đồng mà thôi.

Ví dụ

Q.uay trở lại ví dụ về NT2

• Các chỉ số sinh lời của NT2 có sự tăng/giảm rất khác nhau trong trong năm qua. Như tỷ suất lợi nhuận trên lệch giá hay biên lợi nhuận gộp thì có Xu thế giảm (do giá khí quá trình này tăng, khiến ngân sách nhiên liệu tăng…);
• Trong khi đó, tỷ trọng ROA, ROE có sự cải thiện tích cực.
• Biên lợi nhuận gộp của NT2 12%. Như vậy, NT2 hiện đang sẵn có lợi thế đối đầu nhất định trong ngành.

Tips: Hệ số Dupont

Hệ số Dupont được sử dụng để phân tích mối liên hệ giữa những chỉ số tài chính. Mô hình giúp toàn bộ chúng ta trọn vẹn có thể phát hiện ra những yếu tố chính ảnh hưởng tác động tác động đến chỉ tiêu cần phân tích.

Tôi sẽ ví dụ cho bạn quy mô Dupont 5 yếu tố để phân tích chỉ số ROE.

ROE sẽ tùy từng 5 yếu tố:

• Tỷ lệ LNST/LNTT: Hiện doanh nghiệp đang chịu mức thuế suất TNDoanh Nghiệp là 5%.

Tuy nhiên, đây không phải lợi thế về thuế của NT2. Bởi những doanh nghiệp điện khác cũng nhận được mức thuế suất ưu đãi tương tự.

• Tỷ lệ LNTT/EBIT: tác động của ngân sách lãi vay tới ROE? Ở ví dụ này, tỷ trọng này sẽ không tồn tại sự dịch chuyển nào quá rộng qua trong năm.

• Tỷ lệ EBIT/Dthu thuần hay EBIT margin: đấy là yếu tố chính ảnh hưởng tác động tác động đến ROE của NT2. Tỷ lệ này còn có Xu thế giảm qua từng năm.
• Tỷ lệ Dthu thuần/TS bquân: thể hiện hiệu suất cao sử dụng tài sản ngày càng tăng thêm.
• TS bquân/VCSH bquân: 1 công thức khác của đòn kích bẩy tài chính. Tỷ lệ này còn có Xu thế giảm. Đây là tín hiệu tốt.

Q.ua phân tích Dupont, toàn bộ chúng ta thấy được rằng: EBIT margin là yếu tố nên phải cải thiện nếu doanh nghiệp muốn tăng tỷ suất sinh lời ROE.

Bước #9: P.hân tích tiền tệ

Mục đích của việc phân tích tiền tệ là định hình và nhận định năng lực tài chính, cũng như chất lượng tiền tệ của doanh nghiệp.

Dòng tiền thuần từ hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing/Doanh thu thuần

Tỷ lệ này cho toàn bộ chúng ta biết doanh nghiệp nhận được bao nhiêu đồng trên 1 đồng lệch giá thuần?

Mặc dù không tồn tại một số lượng rõ ràng để tham chiếu, nhưng rõ ràng…

… Tỷ lệ này càng cao càng tốt.

Bạn nên so sánh với tài liệu quá khứ để phát hiện ra những sai khác.

Tỷ suất tiền tệ tự do

Tỷ tiêu này phản ánh chất lượng tiền tệ của doanh nghiệp. Dòng tiền tự do phản ánh số tiền sẵn có nhằm mục tiêu sử dụng cho những hoạt động giải trí và sinh hoạt của doanh nghiệp.

Trong số đó:

Dòng tiền tự do (Free Cashflow) = Lưu chuyển tiền thuần từ Hợp ĐồngKD – Dòng tiền góp vốn đầu tư cho TSCĐ.

Chúng ta phải trừ đi Dòng tiền cho hoạt động góp vốn đầu tư TSCĐ, chính vì:

Dòng tiền góp vốn đầu tư TSCĐ được xem như thể để duy trì lợi thế đối đầu và hiệu suất cao hoạt động giải trí và sinh hoạt cho doanh nghiệp.

Như vậy, tiền tệ tự do càng lớn, chứng tỏ tình hình tài chính của doanh nghiệp càng tích cực.

Bạn thấy đó, NT2 duy trì được một tỷ trọng tiền tệ thuần từ Hợp ĐồngKD trên Doanh thu thuần khá là cao, 25%. Rất ổn định.

Bên cạnh đó, vì không cần thiết phải góp vốn đầu tư lớn vào TSCĐ nữa, nên gần như thể một00% tiền tệ thuần từ Hợp ĐồngKD được doanh nghiệp tự do sử dụng. Cụ thể, chúng đã được sử dụng để chi trả nợ vay, trả cổ tức cho cổ đông…

NT2 bắt đầu trả cổ tức từ thời gian năm 2015 với tỷ suất không nhỏ và đều đặn. Đây cũng là một tín hiệu tốt, thể hiện tình hình tài đó lành mạnh mẽ của doanh nghiệp.

P.hân tích Xu thế tiền tệ

Để tiến hành phân tích Xu thế tiền tệ…

… Số liệu tiền tệ của từng hoạt động giải trí và sinh hoạt sẽ tiến hành cộng dồn theo từng năm.

Mục đích là để vô hiệu sự dịch chuyển về tiền tệ tại thuở nào gian rõ ràng,

Ngoài ra, việc quan sát tiền tệ trong một quá trình dài sẽ tương hỗ cho bạn xác lập được doanh nghiệp đang trong quá trình nào của chu kỳ luân hồi marketing.

Đây là yếu tố quan trọng để bạn quyết định hành động có nên tài trợ vốn cho doanh nghiệp trong quá trình hiện tại hay là không?

Như ở NT2, giai đoạn 2007 – 201một là giai đoạn góp vốn đầu tư cho nhà máy sản xuất, chính vì vậy mà tiền tệ hoạt động giải trí và sinh hoạt góp vốn đầu tư ngày càng tăng, và tiền tệ hoạt động tài chính cũng tăng tương ứng. Doanh nghiệp đi vay để tài trợ cho dự án.

Tuy nhiên, từ 2011 trở đi, nhà máy sản xuất bắt đầu đi vào vận hành. Dòng tiền thuần từ Hợp ĐồngKD bắt đầu ngày càng tăng. Hoạt động góp vốn đầu tư không hề lớn như giai đoạn trước, nên tiền tệ góp vốn đầu tư giai đoạn này đa phần là đi ngang.

Dòng tiền thu từ Hợp ĐồngKD ổn định, giúp NT2 dữ thế chủ động thanh toán những số tiền nợ vay. Điều này hỗ trợ cho nợ vay của doanh nghiệp giảm dần qua từng năm. Giúp cải thiện sức mạnh tài chính cho doanh nghiệp.

********

WHAT’S NEXT?

Như vậy, toàn bộ chúng ta đã biết phương pháp đọc BCTC và vận dụng những chỉ số tài chính để phân tích doanh nghiệp.

Hãy rèn luyện chăm chỉ.

Kiên nhẫn, kiên trì và những giọt mồ hôi là yếu tố phối hợp phi thường và bất bại để làm ra thành công xuất sắc! – Napoleon Hill

Tuy nhiên, bạn mới chỉ đi được một nửa chặng đường trên con đường góp vốn đầu tư.

“Định giá doanh nghiệp” là bước tiếp theo bạn phải học để hoàn thiện kỹ năng góp vốn đầu tư bản thân.

Tôi xin trình làng đến bạn nội dung bài viết: 9 những cách định giá đơn thuần và giản dị nhất trong góp vốn đầu tư.

Bên cạnh đó, Value Investing Masterclass 2.1 – Lớp học góp vốn đầu tư giá trị thứ nhất và duy nhất ở Việt Nam, do GoValue tổ chức triển khai cũng tiếp tục tương hỗ cho bạn tìm kiếm được những thời cơ góp vốn đầu tư tốt nhất.

Bạn trọn vẹn có thể tìm hiểu thêm thông tin chi tiết rõ ràng về khóa học tại đây: Value Investing Masterclass 2.1.