MỚI Private Equity là gì? 6 vấn đề cần hiểu về quỹ Private Equity

Nền kinh tế tài chính tăng trưởng tốt và tình hình chính trị ổn định giúp Việt Nam tạo sức hút mạnh mẽ và tự tin với những quỹ góp vốn đầu tư tư nhân (P.rivate Equity – P.E Fund).

Các quỹ P.rivate Equity có góp phần quan trọng cho doanh nghiệp không riêng gì có về vốn, mà còn về những khía cạnh khác của marketing như quản trị, ý tưởng, những quan hệ, và kinh nghiệm tay nghề…

Q.uỹ góp vốn đầu tư tư nhân (P.rivate Equity) là gì?

Q.uỹ Đầu tư tư nhân (P.rivate Equity, P.E Fund) là một trong những quy mô quỹ chuyên góp vốn đầu tư vốn vào những Doanh Nghiệp tư nhân; hoặc những công ty đại chúng và biến chúng trở thành công xuất sắc ty tư nhân.

Thời gian góp vốn đầu tư thường giao động trong tầm từ 3 – 7 năm. Sau khoảng chừng thời hạn này, quỹ P.rivate Equity sẽ thoái vốn và thu lợi nhuận.

Mục đích góp vốn đầu tư của những quỹ P.E khác lạ với nhà góp vốn đầu tư kế hoạch (strategic investor) – thường góp vốn đầu tư sở hữu lâu dài và tìm kiếm sức mạnh tổng hợp (synergy) với doanh nghiệp mà người ta đang sở hữu.

Ở Việt Nam, đối tượng người tiêu dùng mà những quỹ P.E hướng tới là những công ty có tiềm năng tăng trưởng lớn (growth strategy), hoặc những công ty gặp trở ngại về tài chính và nên phải tương hỗ về quản trị (distressed investment strategy).

Đa phần những quỹ P.E ở Việt Nam chỉ góp vốn đầu tư sở hữu CP thiểu số, với mức góp vốn đầu tư phổ cập từ 5 đến 50 triệu USD.

Đặc điểm của P.rivate Equity

#1. Sở hữu đội ngũ nhân sự có rất chất lượng

Đối với thật nhiều “dân” làm nghề tài chính, làm P.E là một việc làm đáng mơ ước, không riêng gì có bởi những khoản lương thưởng hậu hĩnh, mà còn bởi đấy là một việc làm cực kỳ thú vị.

Nó yên cầu người thao tác phải có những kiến thức và kỹ năng và kinh nghiệm tay nghề sâu rộng trong nhiều nghành như tài chính, kế hoạch, marketing, vận hành, nhân sự…

Tại sao P.rivate Equity lại mong ước những nhân sự có rất chất lượng đến vậy?

Câu vấn đáp đó là nhân lực phải tương xứng với tính chất việc làm và năng lực sinh lời của việc làm đó.

Tỷ suất sinh lời từ những khoản vốn của những quỹ P.rivate Equity trên thực tiễn hầu hết đều cao hơn nữa đáng kể so với những hình thức góp vốn đầu tư khác.

#2. Q.uỹ P.rivate Equity đi liền với “bí mật thông tin”

Các quỹ P.rivate Equity gắn sát với việc kín tiếng lặng thầm, gồm cả bên bán lẫn bên mua.

Còn nhớ thời gian đầu 2013, đã xuất hiện thông tin về việc quỹ Mekong Enterprise Fund II thohâm một phần vốn tại Thế giới di động và thu lãi khoảng chừng 11 lần. (Mekong Enterprise Fund II là quỹ do Mekong Capital quản trị và vận hành).

tin tức này nằm trong rải rác những thông tin tương quan đến P.E và có lẽ rằng…

…nếu Mekong Capital không công bố ra bên phía ngoài thì toàn bộ chúng ta rất khó để biết được công ty này góp vốn đầu tư ra làm thế nào, lãi bao nhiêu lần.

Như vậy, trọn vẹn có thể thấy:

Đầu tư P.E gần như thể “mặc định” về yếu tố bí mật, trong số đó có nghành thông tin.

Bởi đối tượng người tiêu dùng mà quỹ P.rivate Equity hướng tới là những công ty tư nhân, công ty chưa niêm yết, trọn vẹn có thể là góp vốn vào công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn hoặc mua trái phiếu chuyển đổi của những công ty này.

Đây là quy mô không phải chịu sự ràng buộc nào trong việc công bố thông tin như công ty đại chúng hay công ty niêm yết.

Các thương vụ làm ăn P.E đều phải có mức giá trị lớn, khi quỹ góp vốn đầu tư rót vốn có năng lực tạo ra sự thay đổi mang tính chất chất bước ngoặt không riêng gì có về cấu trúc vốn, mà còn là một kế hoạch, hướng đi của doanh nghiệp trong tương lai.

Các quỹ P.E cũng trọn vẹn có thể tham gia hoạt động giải trí và sinh hoạt thâu tóm về những công ty có tiềm năng nhưng đang “thoi thóp”, như thể một hình thức MvàA.

Do vậy, những hoạt động giải trí và sinh hoạt này thường yên cầu yếu tố bảo mật thông tin thông tin ở tại mức cao để trọn vẹn có thể triển khai thành công xuất sắc.

Thậm chí, có những quỹ P.E còn bảo mật thông tin cả thông tin góp vốn đầu tư, những ai bỏ vốn vào quỹ cũng chỉ biết được mình đang thao tác với quỹ…

…mà không biết tiền bản thân đang chảy vào công ty nào.

#3. “High risk, high return” – Lợi nhuận cao, rủi ro đáng tiếc cao

Với một hình thức góp vốn đầu tư có tỷ suất sinh lời cao như quỹ P.E thì rủi ro đáng tiếc là yếu tố khó tránh khỏi.

Đã từng có những thương vụ làm ăn P.E rất rộng góp vốn đầu tư vào một trong những công ty thực phẩm thời thượng, lúc đầu công bố rất hoành tráng, nhưng sau này chìm luôn. Hỏi ra mới biết quỹ góp vốn đầu tư đang phải vật lộn với công ty này, phải đưa cả những nhân sự trụ cột vào ban quản trị và vận hành, gánh vác việc điều hành quản lý và cho tới giờ trọn vẹn có thể nói rằng đấy là một thương vụ làm ăn thất bại.

Hay sau 6 năm “chung sống”, thời gian ở thời gian cuối năm 2009 SK Telecom đã phải tuyên bố “chia tay” S-P.hone Việt Nam do lợi thuận thấp và vận tốc tăng trưởng thuê bao chậm, sau khoản thời hạn đã góp vốn đầu tư tới 150 triệu USD trong thời hạn trước đó.

Thậm chí, trong cả một tổ chức triển khai góp vốn đầu tư P.E lão luyện là Mekong Capital đã và đang thoái vốn tại Công ty CP Mai Son sau hơn hai năm góp vốn.

Chính vì vậy tại một số trong những vương quốc, đã có những quy định rõ ràng về NĐT nào đủ sức đồng ý rủi ro đáng tiếc mới được rót vốn vào những quỹ P.E. Vì đơn thuần và giản dị là sự hạn chế thông tin ở tại mức tốt nhất, đẩy rủi ro đáng tiếc về minh bạch thông tin ngày càng tăng.

Từ đó cũng xuất hiện một lợi thế cho những quỹ P.rivate Equity…

Đó là việc họ trọn vẹn có thể thất bại từ vài cho tới hàng trăm thương vụ làm ăn, nhưng chỉ việc một doanh nghiệp họ góp vốn đầu tư tăng trưởng, tăng trưởng vượt bậc và sinh lãi lớn nghiễm nhiên sẽ là thành công xuất sắc.

Chu trình góp vốn đầu tư P.rivate Equity trình làng ra làm thế nào?

Một quy trình góp vốn đầu tư P.E sẽ khởi đầu từ: Tìm kiếm thương vụ làm ăn (giảm giá sourcing), Cấu trúc thương vụ làm ăn (giảm giá structuring)… cho tới khâu ở đầu cuối là Thoái vốn, hiện thực hóa lợi nhuận (exit strategy).

Tìm kiếm doanh nghiệp tiềm năng và cấu trúc thương vụ làm ăn

Mặc dù Việt Nam có hàng trăm nghìn doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ, nhưng trong số đó, số lượng doanh nghiệp thực sự “chất” thì lại không nhiều nếu không thích nói là rất ít.

Ngay cả khi tìm tìm kiếm được doanh nghiệp có nền tảng cơ bản tốt, đáng để góp vốn đầu tư, thì những tổ chức triển khai góp vốn đầu tư thường gặp phải một số trong những yếu tố.

#1. Đầu tiên là yếu tố về quyền sở hữu và quản trị và vận hành điều hành quản nguyên doanh nghiệp

Thực tế đã cho toàn bộ chúng ta biết phần lớn chủ doanh nghiệp vẫn đang còn tư tưởng mình là “ông chủ” và chưa sẵn sàng cho việc bị một đối tượng người tiêu dùng bên phía ngoài theo dõi sát sao.

Chia sẻ quyền sở hữu với một đối tác chiến lược mới khiến quá nhiều chủ doanh nghiệp lưỡng lự trong việc tìm kiếm những nhà góp vốn đầu tư kế hoạch.

Họ cũng không sẵn sàng san sẻ quyền lãnh đạo hay thay đổi cơ cấu tổ chức triển khai doanh nghiệp nếu đi ngược lại quyền lợi thành viên của mình.

Một trong những quy trình phức tạp nhất và quan trọng nhất của tổ chức triển khai góp vốn đầu tư khi tiến hành góp vốn đầu tư vào doanh nghiệp là định hình và nhận định năng lực và sự trung thực của người lãnh đạo.

Nếu người lãnh đạo không tạo nên niềm tin nơi nhà góp vốn đầu tư, không sẵn sàng thể hiện thiện chí thay đổi và san sẻ một phần quyền điều hành quản lý thì họ sẽ không còn sẵn sàng tham gia góp vốn trong nghành nghề rủi ro đáng tiếc cao này.

#2. Ngoài ra, yếu tố về kỹ thuật cũng là một trở ngại không nhỏ để hai bên trọn vẹn có thể tiến tới hợp tác là văn bản báo cáo giải trình tài chính

Hậu quả của một khối mạng lưới hệ thống quản trị và vận hành tài chính không chuyên nghiệp và không chuẩn hóa là…

…một khối mạng lưới hệ thống văn bản báo cáo giải trình tài chính chồng chéo, không minh bạch và có những khoản loại trừ trọng yếu không thể sửa đổi.

Khiến những nhà góp vốn đầu tư chuyên nghiệp, những quỹ góp vốn đầu tư P.rivate Equity khó trọn vẹn có thể thỏa hiệp về những yếu tố này khi cam kết góp vốn đầu tư vào doanh nghiệp.

Đối với hình thức góp vốn đầu tư P.rivate Equity, ngoài việc tham gia hội đồng quản trị, thường thì những tổ chức triển khai góp vốn đầu tư sẽ đóng vai trò dữ thế chủ động trong hoạt động giải trí và sinh hoạt tổ chức triển khai sản xuất marketing hằng ngày tại doanh nghiệp.

Mekong Capital là ví dụ.

Khi những nhân sự mà Mekong Capital được cử tham gia hoạt động giải trí và sinh hoạt điều hành quản lý đều phải có kinh nghiệm tay nghề trình độ về những mảng nhiệm vụ nhất định, như tổ chức triển khai bán dịch vụ và sản phẩm hay sản xuất…

Khi truy vấn website của quỹ góp vốn đầu tư này, toàn bộ chúng ta sẽ không còn khó nhận ra rằng họ còn tương hỗ những công ty (mà người ta tham gia góp vốn) trải qua hoạt động giải trí và sinh hoạt tuyển dụng những nhân sự cấp cao.

Đó đó là những giá trị ngày càng tăng to lớn mà những quỹ góp vốn đầu tư đem lại cho doanh nghiệp, cạnh bên quyền lợi cơ bản từ việc kêu gọi vốn để mở rộng hoạt động giải trí và sinh hoạt sản xuất marketing.

Chiến lược thoái vốn

Tìm kiếm thời cơ góp vốn đầu tư, xác lập mức giá góp vốn đầu tư… trở ngại là thế nhưng này cũng mới chỉ là một phần của một quy trình góp vốn đầu tư P.E.

Đối với mỗi thương vụ làm ăn góp vốn đầu tư, kế hoạch thoái vốn (exit strategy) là một trong những nội dung trọng yếu.

Điều này đặc biệt quan trọng quan trọng tại những thị trường mới phất như Việt Nam, nơi mà tính thanh toán của những khoản vốn còn chưa thật sự ổn định.

P.hương án thoái vốn cho những khoản vốn này trọn vẹn có thể là:

• BÁN phần vốn góp cho một tổ chức triển khai (nhà) góp vốn đầu tư khác; hoặc
• Thực hiện phương án IP.O (phát hành CP lần đầu ra công chúng) hoặc niêm yết CP trên sàn góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán

Như vậy, P.rivate Equity là một hướng đi có tiềm năng sinh lợi rất cao, nhưng kèm Từ đó là những rủi ro đáng tiếc không nhỏ. Nó yên cầu những tổ chức triển khai góp vốn đầu tư phải có sự nghiên cứu và phân tích kỹ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên góp vốn đầu tư, nghành marketing cũng như nội tại doanh nghiệp.

trái lại, quyền lợi của việc lôi kéo những tổ chức triển khai góp vốn đầu tư P.E chuyên nghiệp góp vốn đầu tư vào doanh nghiệp là rất rộng, nhưng tận dụng đến đâu thế mạnh mẽ của đối tác chiến lược kế hoạch cũng là mẩu chuyện cần bàn thêm.

Doanh nghiệp được quyền lợi gì khi thu hút vốn từ những quỹ P.rivate Equity?

Với mục tiêu đó là tìm kiếm lợi nhuận, những quỹ P.rivate Equity khiến nhiều doanh nghiệp do dự về giá trị bền vững và kiên cố mà những quỹ này trọn vẹn có thể mang lại.

Sau một loạt quan hệ tan vỡ giữa Ba Huân – Vinacapital hay The KAfe – Cassia Investments, nhiều người nhận định rằng những quỹ P.E “hút máu” hay thậm chí còn là một cướp quyền sở hữu doanh nghiệp, thay vì sát cánh để xây dựng những giá trị cốt lõi.

Tuy nhiên, ý niệm này là trọn vẹn sai lầm đáng tiếc.

Bởi nhìn nhận một những cách khách quan, những quỹ P.E có những góp phần quan trọng cho việc thành bại của doanh nghiệp.

Bằng việc góp vốn vào những doanh nghiệp tư nhân – thường là những doanh nghiệp nhỏ, ít năng lực tiếp cận vốn từ những kênh truyền thống cuội nguồn…

…những quỹ P.E giúp những doanh nghiệp nhanh gọn ngày càng tăng tiềm lực tài chính để mở rộng sản xuất marketing.

Ngoài ra, những quỹ P.rivate Equity còn góp thêm phần tăng cấp cải tiến phương pháp quản trị và vận hành của doanh nghiệp.

Điều này còn đã có được là nhờ những quỹ P.E có đội ngũ Chuyên Viên tay nghề cao trong nhiều nghành, trọn vẹn có thể tư vấn cho doanh nghiệp trong việc hoạch định kế hoạch marketing, công nghệ tiên tiến và phát triển quản trị và vận hành, xây dựng thương hiệu và dịch vụ và sản phẩm…

Với quan hệ sâu rộng, những quỹ cũng tương hỗ doanh nghiệp tiếp cận với những đối tác chiến lược, người tiêu dùng lớn hay nguồn nhân sự tiềm năng.

Trên thực tiễn, nhiều doanh nghiệp tìm tới những quỹ P.E không phải vì vốn mà đó là những tương hỗ thiết kế giá trị ngày càng tăng này.

Chẳng hạn trường hợp của Thế giới Di Động, sự tham gia của Mekong Capital đã hỗ trợ công ty thay đổi phương pháp quản trị và xây dựng thành công xuất sắc đế chế marketing bán lẻ của ngày ngày hôm nay.

Vậy, nếu có ý định thu hút vốn góp vốn đầu tư từ những quỹ P.rivate Equity, doanh nghiệp cần lưu ý điều gì?

Những yếu tố lưu ý khi gọi vốn từ những quỹ P.rivate Equity

Là những nhà góp vốn đầu tư chuyên nghiệp, những quỹ P.rivate Equity thường có những quy định và ràng buộc vô cùng ngặt nghèo so với doanh nghiệp nhận góp vốn đầu tư, nhằm mục tiêu bảo vệ quyền lợi bản thân.

Do đó, nếu có ý định thu hút vốn góp vốn đầu tư từ những quỹ P.E, doanh nghiệp cần lưu ý một số trong những điểm như sau:

• Cơ cấu tổ chức triển khai của doanh nghiệp: Doanh nghiệp Việt thường có cấu trúc sở hữu phức tạp, chồng chéo với nhiều mảng marketing rất khác nhau. Do đó, việc tái cấu trúc sở hữu một những cách “thân thiện”, rõ ràng cho những mảng cần vốn góp vốn đầu tư hoặc mê hoặc với nhà góp vốn đầu tư trước lúc mời gọi góp vốn đầu tư là rất rất cần thiết.

• Năng lực quản trị doanh nghiệp: Đội ngũ lãnh đạo tận tâm, chính trực, số liệu tài chính trung thực… là những yếu tố ảnh hưởng tác động tác động số 1 đến quyết định hành động góp vốn đầu tư của những quỹ P.E.

• Giá cả và rủi ro đáng tiếc: Các quỹ P.E luôn có mức tỷ suất lợi nhuận yêu cầu cao, để bù đắp cho mức rủi ro đáng tiếc cao do góp vốn đầu tư vào những công ty tư nhân.

Theo khảo sát của Grant Thornton về hoạt động giải trí và sinh hoạt P.E tại Việt Nam năm 2018, hầu hết những quỹ góp vốn đầu tư yêu cầu tỷ suất lợi nhuận trên 20%, thâm chí trên 25%. Trong khi đó, tỷ suất lợi nhuận yêu cầu của nhà góp vốn đầu tư kế hoạch chỉ giao động trong tầm 12 – 18%.

Rủi ro càng cao, mức lợi nhuận yêu cầu càng lớn, và Từ đó mức giá càng thấp.

• Cơ sở định giá: Đối với những doanh nghiệp có tiền tệ tương đối ổn định hoặc đã có lợi nhuận, cơ sở định giá thường được vận dụng là dựa vào số lần trên EBITDA của những doanh nghiệp tương tự hoặc những giao dịch tương tự.

Đối với những công ty start-up, hay đặc biệt quan trọng những công ty công nghệ tiên tiến và phát triển, thời gian góp vốn đầu tư thường là từ khi chưa tồn tại lợi nhuận, những cách định giá trọn vẹn có thể quy về số lần trên lệch giá (price to sales), hay sáng tạo hơn, dựa vào những đại lượng định giá gắn sát với hoạt động giải trí và sinh hoạt như: giá trên số lần/số lượng đơn hàng (price to orders), số lần/số lượng người dùng (price to users)…

Lưu ý là những số liệu sẽ nên phải được trấn áp và điều chỉnh thường thì hóa (như so với EBITDA hoặc lệch giá), hay tùy từng kết quả thanh tra rà soát chi tiết rõ ràng. Có thật nhiều thương vụ làm ăn góp vốn đầu tư đã thất bại do kết quả thanh tra rà soát có sai lệch quá rộng so với số liệu ban sơ.

Do vậy doanh nghiệp nên phải ước tính trước được những trấn áp và điều chỉnh này để không giật mình đột ngột tại thời gian chốt giá trị giao dịch.

• Cấu trúc thương vụ làm ăn: Để đảm bảo giá trị góp vốn đầu tư, nhiều quỹ P.E vận dụng những hình thức như góp vốn đầu tư CP kèm theo quyền được bán lại tại một mức tỷ suất sinh lời nhất định, góp vốn đầu tư trái phiếu kèm quyền chuyển đổi thành CP, hoặc phối hợp cả hai.

Với những hình thức này, những quỹ P.E trọn vẹn có thể đưa vào hợp đồng mua và bán những ĐK ngặt nghèo để bảo về quyền lợi bản thân, gồm có những ĐK về tài sản thế chấp ngân hàng, tỷ trọng chuyển đổi, giá chuyển đổi hay những lao lý chống pha loãng…

Có thể thấy, yêu cầu của những quỹ P.E so với những doanh nghiệp nhận góp vốn đầu tư không hề đơn thuần và giản dị. Do đó, “biết người, biết ta” – làm rõ nhu yếu và năng lực của doanh nghiệp mình, đồng thời làm rõ tiềm năng, ĐK và yêu cầu của bên mua – là yếu tố vô cùng rất cần thiết để sở hữu thành công xuất sắc trong thương vụ làm ăn.

Bonus: tin tức thêm

Các hình thức quỹ “tương tự” trên thị trường

Ngoài hình thức P.rivate Equity mà toàn bộ chúng ta đã tìm hiểu ở trên, thì vẫn đang còn nhiều hình thức tương tự khác cũng đang tăng trưởng ở Việt Nam, gồm:

#1. Venture Capital (Vốn góp vốn đầu tư mạo hiểm)

Các quỹ Venture Capital (viết tắt VC) thường góp vốn đầu tư vào những start-up ở quá trình đầu, được định hình và nhận định là có tiềm năng tăng trưởng nhanh.

Hình thức này với tiềm năng tăng trưởng những công ty đã góp vốn đầu tư một những cách nhanh gọn, tiếp sau đó bán chúng qua những giao dịch MvàA hoặc IP.O.

Nhìn chung, Q.uỹ VC sẽ góp vốn đầu tư vào nhiều công ty hơn quỹ P.E; nhưng xét về quy mô góp vốn đầu tư, thường số tiền góp vốn đầu tư của P.E sẽ cao hơn nữa.

Ở khía cạnh khẩu vị rủi ro đáng tiếc, VC đồng ý rủi ro đáng tiếc cao hơn nữa P.E. Trước khi góp vốn đầu tư, những VC đã sẵn sàng “tinh thần” rằng năng lực cao là phần lớn những công ty trong khuôn khổ góp vốn đầu tư của mình sẽ thất bại, nhưng nếu một công ty trở thành Alibaba tiếp theo, họ vẫn trọn vẹn có thể tìm kiếm được khoản lợi nhuận kếch xù.

#2. Angel Investor (Nhà góp vốn đầu tư thiên thần)

Là người tiêu dùng tiền của chính mình để góp vốn đầu tư vào những công ty start-up ở quá trình đầu.

Các nhà góp vốn đầu tư thiên thần cũng góp phần những lời khuyên, kinh nghiệm tay nghề, và trợ giúp thật nhiều cho start-up mà người ta góp vốn đầu tư.

Sự rất khác nhau giữa nhà góp vốn đầu tư thiên thần và VC là VC hoạt động giải trí và sinh hoạt dưới hình thức doanh nghiệp, tập trung chuyên sâu những nhà góp vốn đầu tư chuyên nghiệp; và quỹ mà VC vốn để làm góp vốn đầu tư tới từ nhiều nguồn rất khác nhau – những tập đoàn lớn lớn và thành viên, quỹ hưu trí tư nhân và công cộng…

#3. Equity Crowdfunding (Gây quỹ từ xã hội)

Ở hình thức này, vốn được kêu gọi từ đám đông, trải qua việc bán góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán của một công ty tư nhân – công ty chưa sàn giao dịch góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán.

Danh sách những quỹ P.E tại Việt Nam

Nhìn chung, những quỹ P.E là những quỹ quản trị và vận hành vốn của những tổ chức triển khai hoặc thành viên giàu sang.

Ở Việt Nam, những quỹ P.rivate Equity lớn gồm: Mekong Capital, Dragon Capital, VinaCapital, Vietnam Investment Group…

Như vậy là GoValue vừa có một vài san sẻ về chủ đề “P.rivate Equity là gì?”. Hi vọng những thông tin này trọn vẹn có thể đem lại cho bạn một tầm nhìn tổng quan nhất về chủ đề này.

Cảm ơn vì đã luôn sát cánh và theo dõi nội dung bài viết của GoValue!

Các nội dung bài viết hữu ích khác: