MỚI ROE là gì? Cách tính và ứng dụng (HIỆU QUẢ NHẤT)

Một công ty tuyệt vời không nhất thiết phải là tập đoàn lớn nhất, mà đó là công ty đem lại nhiều giá trị nhất cho cổ đông.

Trong dài hạn, giá trị cổ đông nhận được phụ thuộc rất rộng vào hiệu suất cao sử dụng vốn của doanh nghiệp.

Khi định hình và nhận định mức độ hiệu suất cao sử dụng vốn, chỉ số ROE vẫn là một trong những chỉ số thứ nhất, quan trọng nhất mà tôi sử dụng.

Hơn thế nữa, Chỉ số ROE còn tương hỗ bạn nhận diện lợi thế đối đầu bền vững và kiên cố của doanh nghiệp so với những đối thủ cạnh tranh đối đầu cạnh tranh đối đầu khác trong ngành.

Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn một những cách khá đầy đủ nhất về ý nghĩa, những cách tính và vận dụng chỉ số ROE khi phân tích doanh nghiệp (và cả trong góp vốn đầu tư góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán).

Chỉ số ROE là gì?

Return On Equity (ROE) hay lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu là chỉ số đo lường và thống kê mức độ hiệu suất cao của việc sử dụng vốn chủ sở hữu trong doanh nghiệp.

Chỉ số ROE phản ánh cả chỉ tiêu về lợi nhuận, được thể hiện trên Báo cáo Kết quả marketing (KQ.KD) và chỉ tiêu vốn chủ sở hữu trung bình, trên Bảng cân đối kế toán.

Nếu phân tích kỹ, sẽ đã có được thật nhiều thông tin thú vị về KQ.KD cũng như bức tranh tài chính của doanh nghiệp ẩn sau chỉ số này.

Nhưng trước hết, hãy cùng tôi tìm hiểu những cách tính chỉ số ROE.

Cách xác lập chỉ số ROE

Công thức tổng quát:

Trong nội dung bài viết này GoValue sẽ trình làng những bạn 2 những cách xác lập chỉ số ROE.

Tính chỉ số ROE trực tiếp trải qua văn bản báo cáo giải trình tài chính

Bạn trọn vẹn có thể thuận tiện và đơn thuần và giản dị tính toán chỉ số ROE từ Báo cáo tài chính (BCTC) của doanh nghiệp, được công bố định kỳ hàng quý và thường niên.

Ví dụ: Tính chỉ số ROE của Tổng công ty hàng không Việt Nam (HVN) năm 2018

Bước 1: Xác định chỉ tiêu Lợi nhuận sau thuế

Trên văn bản báo cáo giải trình kết quả hoạt động giải trí và sinh hoạt marketing, ta lấy lợi nhuận sau thuế của HVN năm 2018 là 2,598 tỷ VNĐ.

Bước 2: Xác định chỉ tiêu Vốn chủ sở hữu trung bình

Chỉ tiêu LNST phản ánh kết quả marketing của tất cả năm 2018.

Do đó, nếu chỉ lấy VCSH tại thời gian 31.12.2018, sẽ không còn phản ánh đúng thực ra thay đổi về vốn của công ty trong cả năm.

Ở bước này, ta sử dụng VCSH thời gian đầu kỳ và thời gian cuối kỳ để tính VCSH trung bình cho toàn bộ năm 2018 theo công thức tại đây:

Bước 3: Tính chỉ số ROE

Việc còn sót lại bạn chỉ việc thay số liệu vào công thức:

Lấy chỉ số ROE qua những nguồn tài liệu có sẵn

Để thuận tiện hơn, ngoài những cách tự tính, bạn cũng trọn vẹn có thể sử dụng trực tiếp tài liệu của những công ty góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán.

GoValue lấy ví dụ về việc dùng bộ tài liệu trên website của CTCK Tân Việt.

Các công ty góp vốn đầu tư và sàn chứng khoán thường tính sẵn những chỉ số tài chính, bạn chỉ việc lấy những số liệu này từ Website của mình.

Ý nghĩa của chỉ số ROE

Chỉ số ROE cho bạn thấy:

Với 1 đồng vốn chủ sở hữu chi ra thì doanh nghiệp sẽ thu về bao nhiêu đồng lợi nhuận.

Một doanh nghiệp có chỉ số ROE ổn định ở tại mức cao, trọn vẹn có thể được xem như một tín hiệu đã cho toàn bộ chúng ta biết vốn được sử dụng hiệu suất cao.

Tuy nhiên, để trọn vẹn có thể Kết luận chỉ số này cao hay thấp, bao nhiêu là hợp lý (tốt hay xấu), bạn phải phân tích sâu hơn.

Cụ thể:

Chỉ số ROE của một doanh nghiệp là cao hay thấp sẽ phụ thuộc tương đối (relative) vào vừa và thấp của ngành nghề mà doanh nghiệp đó đang hoạt động giải trí và sinh hoạt.

Chẳng hạn, với ngành mang tính chất chất phòng thủ cao như ngành Hàng tiêu dùng sẽ đã có được chỉ số ROE thường thì sẽ ở tại mức 15.4%.

Hay với với ngành Công nghệ thông tin, có quy mô tài sản tương đối nhỏ so với lệch giá thì chỉ số ROE trung bình vào lúc 22% hoặc to nhiều hơn.

Cách sử dụng chỉ số ROE trong thực tiễn

Về cơ bản, bạn cũng trọn vẹn có thể ứng dụng chỉ số ROE để làm rõ thật nhiều yếu tố bên trong doanh nghiệp.

Dưới đấy là video hướng dẫn sử dụng chỉ số ROE:

Sử dụng chỉ số ROE để lựa chọn doanh nghiệp trải qua định hình và nhận định vận tốc tăng trưởng

Tốc độ tăng trưởng của công ty:

g = ROE x Tỷ lệ tái góp vốn đầu tư

Trong số đó:

• g: là vận tốc tăng trưởng của công ty (%).
• ROE: là tỷ trọng giữa lợi nhuận của công ty trên vốn chủ sở hữu trung bình.
• Tỷ lệ tái góp vốn đầu tư (Retention ratio): Là tỷ trọng P.hần Trăm lợi nhuận được công ty giữ lại để tái góp vốn đầu tư sau khoản thời hạn chi trả cổ tức cho cổ đông.

Tỷ lệ tái góp vốn đầu tư = (1 – Tỷ lệ chi trả cổ tức)

Ví dụ:

Một công ty A có ROE = 10%. Tỷ lệ chi trả cổ tức đều đặn hằng năm 20% trên tổng lợi nhuận.

Nói những khác, công ty dành 80% lợi nhuận để tái góp vốn đầu tư. Sẽ có:

g = 10% x (1- 20%) = 8%

Tương tự công ty B có ROE = 10%. Tỷ lệ chi trả cổ tức hằng năm 40%.

g = 10% x (1- 40%) = 6%

Lưu ý:

Bạn nên thận trọng trong việc giả định về Retention ratio và ROE trong dài hạn.

So sánh này đã cho toàn bộ chúng ta biết, CP A mê hoặc hơn CP B trong dài hạn do có vận tốc tăng trưởng cao hơn nữa.

Nhưng nếu người mua ưa thích một CP có tỷ trọng chi trả cố tức cao, hãy Để ý đến CP B khi đồng ý hi sinh vận tốc tăng trưởng.

Tuy nhiên phương pháp này chỉ bổ trợ update tầm nhìn từ chỉ số ROE, không tồn tại ý nghĩa Kết luận.

Bạn nên kết thích phù hợp với những chỉ số khác, trước lúc quyết định hành động góp vốn đầu tư bản thân.

Sử dụng chỉ số ROE để định hình và nhận định năng lực tạo ra giá trị cho cổ đông

Như đã đề cập ở phần mở đầu, giá trị mà cổ đông nhận được phụ thuộc rất rộng vào hiệu suất cao sử dụng vốn của doanh nghiệp.

So sánh ROE với ngân sách sử dụng vốn cổ đông (Cost of equity – Ke) là những cách tôi thường sử dụng.

Khi góp vốn đầu tư vào một trong những ngành rủi ro đáng tiếc, nhà góp vốn đầu tư thường yêu cầu một khoản “premium”, dẫn tới ngân sách sử dụng vốn to nhiều hơn.

Khi tỷ suất lợi nhuận nhuận trên vốn chủ sở hữu nhỏ hơn ngân sách sử dụng vốn cổ đông (ROE vàlt; Ke), chứng tỏ doanh nghiệp đang hoạt động giải trí và sinh hoạt kém hơn kì vọng.

Hãy chứng minh và khẳng định rằng doanh nghiệp trọn vẹn có thể cải thiện tình hình. Nếu không, bạn đang là người chịu thiệt khi giữ CP của doanh nghiệp này.

trái lại, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu to nhiều hơn ngân sách sử dụng vốn cổ đông (ROE Ke), đã cho toàn bộ chúng ta biết doanh nghiệp đang hoạt động giải trí và sinh hoạt tốt vượt ngoài mong đợi của cổ đông góp vốn.

Sử dụng chỉ số ROE để nhận diện doanh nghiệp có lợi thế đối đầu bền vững và kiên cố

Các doanh nghiệp đứng đầu ngành thường có lợi thế về công nghệ tiên tiến và phát triển, quy mô sản xuất khiến giá vốn hàng bán trên mỗi đơn vị chức năng dịch vụ và sản phẩm thấp hơn.

Hơn thế nữa, những doanh nghiệp sở hữu thương hiệu mạnh sẽ đã có được quyền thiết lập mặt phẳng giá cao hơn nữa đối thủ cạnh tranh đối đầu cạnh tranh đối đầu khác.

Với những lợi thế như vậy, những doanh nghiệp này thường có lợi nhuận và chỉ số ROE cao hơn nữa so với trung bình ngành.

Ví dụ:

Như bạn đã biết, CTCP. sữa Việt Nam (Mã: VNM) với thương hiệu sữa Vinamilk đã quá quen thuộc với hàng triệu mái ấm gia đình Việt.

Các trang trại bò của Vinamilk đều được nuôi theo tiêu chuẩn Global G.A.P.. Điều này giúp Vinamilk xây dựng thương hiệu và tạo nên niềm tin với những người tiêu dùng.

Với Thị phần lên mức 55%, không thật ngạc nhiên khi Vinamilk có chỉ số ROE ~ 40% rất cao so với trung bình ngành Thực phẩm là một trong những6.4%.

Trong góp vốn đầu tư, việc xác lập doanh nghiệp có tồn tại lợi thế đối đầu bền vững và kiên cố hay là không rất quan trọng. Nó quyết định hành động phần lớn đến việc thành công xuất sắc trong những khoản vốn của bạn.

Q.ua ví dụ trên, bạn cũng trọn vẹn có thể thấy ROE là chỉ số tuyệt vời, hỗ trợ cho bạn nhanh gọn nhìn ra doanh nghiệp có lợi thế đối đầu trong ngành.

Tuy nhiên…

Theo những cách tính thường thì đôi lúc chưa phản ánh đúng tình trạng doanh nghiệp, do hai chỉ tiêu lợi nhuận và vốn chủ sở hữu trọn vẹn có thể bị tác động.

Để thấy rõ hơn bức tranh tài chính của doanh nghiệp, bạn cũng trọn vẹn có thể phân tích chỉ số ROE thành nhiều chỉ số nhỏ qua quy mô Dupont.

Đánh giá những yếu tố ảnh hưởng tác động tác động đến chỉ số ROE bằng quy mô Dupont

Đầu tiên, bạn phải bóc tách chỉ số ROE thành những yếu tố thành phần (được gọi là quy mô Dupont).

Cụ thể:

Bạn trọn vẹn có thể thấy sau khoản thời hạn sử dụng quy mô Dupont, để làm thay đổi chỉ số ROE doanh nghiệp trọn vẹn có thể tác động một trong ba yếu tố cấu thành sau:

Tỷ suất lợi nhuận ròng

Biên lợi nhuận ròng hay tỷ suất lợi nhuận ròng được xem:

Tỷ suất lợi nhuận ròng đã cho toàn bộ chúng ta biết lợi doanh nghiệp trọn vẹn có thể thu được bao nhiêu lợi nhuận từ một đồng lệch giá.

Chỉ số này tăng, chứng tỏ doanh nghiệp đang hoạt động giải trí và sinh hoạt hiệu suất cao và có lợi thế nhất định, khi trọn vẹn có thể tăng giá cả hoặc tiết giảm ngân sách trên một đơn vị chức năng dịch vụ và sản phẩm.

Vòng quay tài sản

Yếu tố thứ hai, vòng xoay tài sản:

Vòng quay tài sản là thước đo khái quát nhất về hiệu suất cao sử dụng tài sản của doanh nghiệp.

Vòng quay tài sản tăng, đã cho toàn bộ chúng ta biết doanh nghiệp đang tạo ra được nhiều lệch giá hơn từ tài sản sẵn có.

Đòn bẩy tài chính

Yếu tố ở đầu cuối và cũng rất quan trọng, đòn kích bẩy tài chính:

Đòn bẩy tài chính thể hiện quan hệ giữa tổng tài sản và nguồn vốn sẵn có của doanh nghiệp.

Đòn bẩy tài chính tăng, chứng tỏ doanh nghiệp đang vay vốn ngân hàng bên phía ngoài nhiều hơn thế nữa để sản xuất marketing.

Bằng quy mô Dupont, bạn cũng trọn vẹn có thể làm rõ thực ra sự dịch chuyển của chỉ số ROE cũng như Dự kiến đúng chuẩn hơn chỉ số này trong trong năm tiếp theo.

P.hân tích chỉ số ROE của HSG theo quy mô Dupont

Ta thấy ROE của CTCP. Hoa Sen tăng mạnh từ thời gian năm 2013 tới 2016 đa phần là vì:

• Công tuy duy trì tỷ trọng đòn kích bẩy tài chính cực kỳ lớn.
• Vòng quay tài sản giảm.
• Tỷ suất lợi nhuận ròng thấp.

ROE tăng nhưng không thực sự bền vững và kiên cố khi HSG duy trì đòn kích bẩy tài chính cao và dễ chịu và tự do rủi ro đáng tiếc, khi ngành thép là ngành có tính chu kỳ luân hồi.

Kết quả tất yếu đã xẩy ra khi ngành thép gặp khó vào thời gian ở thời gian cuối năm 2018, do sự dịch chuyển trong giá nguyên vật tư cũng như sự đình trệ của ngành bất động sản.

Hoa Sen công bố văn bản báo cáo giải trình tài chính bết bát khi hết tháng 3 năm 2019, công ty đang nợ ngân hàng nhà nước 10,911 tỷ VNĐ.

Ở chiều ngược lại, những bạn sẽ thấy hiệu suất cao sử dụng vốn của Hòa P.hát tăng trưởng bền vững và kiên cố hơn Hoa Sen thật nhiều.

P.hân tích chỉ số ROE của HP.G theo quy mô Dupont

Bạn trọn vẹn có thể thấy chỉ số ROE của Hòa P.hát tăng là vì:

• Tỷ suất lợi nhuận ròng tăng dần.
• Vòng quay tài sản cải thiện.
• Giảm dần đòn kích bẩy tài chính.

Tuy không tránh khỏi những trở ngại chung của ngành thép, tuy nhiên với lợi thế về năng lực sản xuất cũng như cân đối trong cơ cấu tổ chức triển khai tài chính.

Hòa phát trọn vẹn có cơ sở để ngày càng tăng Thị phần bản thân, trong lúc những doanh nghiệp khác đang gặp trở ngại về tài chính.

Bạn sẽ không còn thật giật mình đột ngột nếu thấy HP.G trở thành con cá mập khổng lồ khi xộc vào chu kỳ luân hồi tăng trưởng mới của ngành thép trong tương lai.

Những hạn chế khi sử dụng chỉ số ROE

Tôi muốn bạn hiểu rằng, không tồn tại chỉ số nào là hoàn hảo nhất và ROE cũng tồn tại một số trong những hạn chế nhất định.

Chỉ số ROE tạm bợ bởi lợi nhuận không bình thường

Lợi nhuận tạm bợ trọn vẹn có thể gây trở ngại cho bạn trong việc định hình và nhận định hiệu suất cao hoạt động giải trí và sinh hoạt của doanh nghiệp.

Việc xuất hiện những khoản thu nhập không bình thường là một trong những nguyên nhân phổ cập nhất dẫn đến tình trạng này.

Sau đấy là ví dụ về CTCP. Đầu tư tăng trưởng nhà Thành P.hố Thành Phố Đà Nẵng.

Do đặc trưng lợi nhuận của những doanh nghiệp bất động sản thường tùy từng tiến độ chuyển giao dự án Bất Động Sản khu công trình xây dựng của công ty.

Có trong năm chuyển giao dự án Bất Động Sản khu công trình xây dựng nhiều, lợi nhuận rất đột biến. Nhưng cũng luôn có thể có trong năm lợi nhuận rất thấp do không tồn tại dự án Bất Động Sản khu công trình xây dựng nào được chuyển giao.

Do đó, sẽ rất khó để xác lập được kết quả marketing cũng như những chỉ số tài chính của công ty trong tương lai.

Vì vậy…

Bạn nên sử dụng chỉ số ROE để tìm kiếm những doanh nghiệp có hoạt động giải trí và sinh hoạt sản xuất marketing ổn định và trọn vẹn có thể Dự kiến được.

Chỉ số ROE bị trấn áp và điều chỉnh bởi quyết sách kế toán

Q.uý 1-2019, CTCP. nhiệt điện P.hả lại (P.P.C) công bố BCTC trong số đó có khoản dự trữ góp vốn vào đơn vị chức năng khác hơn 210 tỷ, tăng 240% so với thời gian đầu xuân mới.

Trong số đó khoản mục dự trữ góp vốn đầu tư này của P.P.C đa phần là vào CTCP. nhiệt điện Q.uảng Ninh (Mã: Q.TP.)

Chỉ trong vòng một tuần giao dịch trùng hợp vào đúng đợt kết thúc kỳ kế toán 31/12/2018, CP Q.TP. dịch chuyển rất mạnh.

Đây là yếu tố không bình thường khi CP này gần như thể không tồn tại người giao dịch vào những ngày thường.

Khoản trích lập dự trữ hơn 210 tỷ này như “hộp bánh” đề dành (Cookie jar reserver) của P.P.C sẵn sàng hoàn nhập trong tương lai khi rủi ro đáng tiếc góp vốn vào Q.TP. là gần như thể không tồn tại.

Theo đó, nếu loại trừ khoản dự trữ đột biến trong quý 1/2019 thì P.P.C sẽ lãi 360 tỷ, tăng 90% so với cùng thời gian, ROE tương ứng 23%.

Thay vì công bố lãi 243 tỷ, chỉ tăng 27% so với cùng thời gian, ROE tương ứng 20%.

Doanh nghiệp mua CP quỹ làm tăng chỉ số ROE

Chỉ số ROE cũng trọn vẹn có thể bị tác động khi doanh nghiệp mua CP quỹ, làm giảm số lượng CP lưu hành và giảm vốn chủ sở hữu.

Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế không đổi, dẫn tới chỉ số này tăng thêm một những cách máy móc, không thực ra.

Bottom line

Bạn trọn vẹn có thể thấy, ROE là chỉ số đơn thuần và giản dị, hiệu suất cao và được sử dụng rộng tự do khi định hình và nhận định CP trên thị trường.

Tuy nhiên, không tồn tại chỉ số nào là hoàn hảo nhất và ROE cũng tồn tại những hạn chế nhất định.

Hiểu thật kỹ phối hợp thêm những chỉ số tài chính khác để sở hữu cái nhìn tổng quan hơn về tính chất hình tài chính của doanh nghiệp.

Tôi tin rằng qua nội dung bài viết này, những bạn sẽ đã có được cái nhìn tổng quan về chỉ số ROE cũng như đưa ra những quyết định hành động đúng đắn hơn trong góp vốn đầu tư.

Bên cạnh đó, Value Investing Masterclass 2.1 – Lớp học góp vốn đầu tư giá trị thứ nhất và duy nhất ở Việt Nam, do GoValue tổ chức triển khai cũng tiếp tục tương hỗ cho bạn tìm kiếm được những thời cơ góp vốn đầu tư tốt nhất.

Bạn trọn vẹn có thể tìm hiểu thêm thông tin chi tiết rõ ràng về khóa học tại đây: Value Investing Masterclass 2.1.