NEW Năng lực cạnh tranh (Competitiveness) là gì? Các cấp độ năng lực cạnh tranh

Hình minh họa. Nguồn: HKGCC

Khả năng cạnh tranh

Ý tưởng

Khả năng cạnh tranh trong tiếng anh là Năng lực cạnh tranh.

Khả năng cạnh tranh là thể hiện sức mạnh và lợi thế của chủ thể kinh doanh so với đối thủ cạnh tranh trong việc thoả mãn tốt nhất các yêu cầu của khách hàng nhằm thu lợi nhuận ngày càng cao. Năng lực cạnh tranh phải được so sánh với các đối thủ cụ thể, các sản phẩm, hàng hoá cụ thể trên cùng thị trường, cùng thời điểm.

Năng lực cạnh tranh được xem xét ở ba cấp độ khác nhau, bao gồm năng lực cạnh tranh quốc gia, năng lực cạnh tranh doanh nghiệp và năng lực cạnh tranh sản phẩm hoặc dịch vụ.

Năng lực cạnh tranh quốc gia

Báo cáo Năng lực Cạnh tranh Toàn cầu định nghĩa: Năng lực cạnh tranh của một quốc gia là khả năng đạt được mức sống nhanh chóng và bền vững, tức là mức tăng trưởng kinh tế cao xác định sự thay đổi của tổng sản phẩm quốc nội trên đầu người theo thời gian.

Ở cấp độ quốc gia, khái niệm năng lực cạnh tranh có nghĩa là năng suất sản xuất quốc gia. Năng lực cạnh tranh phụ thuộc vào năng suất sử dụng nguồn nhân lực, tài nguyên và vốn của một quốc gia, vì chính năng suất quyết định mức sống bền vững thể hiện qua tiền lương, tỷ suất lợi nhuận trên vốn bỏ ra, tỷ suất lợi nhuận thu được từ tài nguyên thiên nhiên.

Năng lực cạnh tranh không phải là những gì một quốc gia cạnh tranh để phát triển thịnh vượng, mà là nó cạnh tranh hiệu quả như thế nào trong tất cả các lĩnh vực.

Khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp

Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp dựa trên việc khai thác, sử dụng các thế mạnh, lợi thế bên trong và bên ngoài để tạo ra sản phẩm, dịch vụ hấp dẫn người tiêu dùng để tồn tại và phát triển, thu lợi nhuận. ngày càng nâng cao vị thế của mình so với các đối thủ trên thị trường.

Các nhân tố tạo nên năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp

– Chất lượng, khả năng cung ứng, mức độ chuyên môn hóa của các yếu tố đầu vào

– Các ngành sản xuất và dịch vụ hỗ trợ cho doanh nghiệp

– Yêu cầu của khách hàng về chất lượng sản phẩm và dịch vụ

– Vị thế của doanh nghiệp so với các đối thủ cạnh tranh

Tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp

– Thị phần: thị phần được hiểu là thị phần mà doanh nghiệp chiếm lĩnh được trong tổng dung lượng thị trường. Chỉ tiêu này càng lớn chứng tỏ khả năng chiếm lĩnh thị trường của doanh nghiệp càng lớn.

– Năng suất lao động: được xác định theo tiêu thức hiện vật hoặc giá trị. Thông qua năng suất lao động có thể đánh giá được trình độ quản lý, trình độ lao động, trình độ công nghệ của doanh nghiệp.

– Lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận: Lợi nhuận là phần vượt doanh thu sau khi trừ đi các khoản chi phí dùng vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Lợi nhuận được coi là chỉ tiêu tổng hợp để đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

– Uy tín của doanh nghiệp: Một doanh nghiệp có uy tín sẽ có nhiều khách hàng, nhiều đối tác làm ăn và đặc biệt là lượng khách hàng rất lớn. Trong nền kinh tế thị trường, yếu tố nổi bật nhất để đánh giá uy tín của doanh nghiệp chính là thương hiệu.

Khả năng cạnh tranh của sản phẩm

Lý thuyết thương mại truyền thống đã xem xét khả năng cạnh tranh của một sản phẩm thông qua lợi thế so sánh về chi phí sản xuất và năng suất so với các đối thủ cạnh tranh. Khả năng cạnh tranh của sản phẩm được đo bằng thị phần của một sản phẩm cụ thể trên thị trường. Cạnh tranh sản phẩm thể hiện lợi thế của sản phẩm so với đối thủ cạnh tranh.

Tiêu chí đánh giá khả năng cạnh tranh của sản phẩm

Tiêu chí đánh giá khả năng cạnh tranh của sản phẩm bao gồm tiêu chí cơ bản và tiêu chí cụ thể.

Các tiêu chí cơ bản bao gồm giá thành và giá thành sản phẩm, chất lượng sản phẩm, hệ thống phân phối và uy tín của doanh nghiệp.

Các chỉ tiêu định lượng bao gồm các chỉ tiêu cơ bản: thị phần của sản phẩm trên thị trường trong từng năm so với các đối thủ cạnh tranh; mức sản lượng và doanh số của sản phẩm đó trong từng năm so với các đối thủ cạnh tranh; sự khác biệt về giá giữa sản phẩm và các đối thủ cạnh tranh.

Các chỉ tiêu định tính bao gồm các chỉ tiêu cơ bản: sự khác biệt về chất lượng của sản phẩm so với đối thủ cạnh tranh; sức hấp dẫn của sản phẩm về mẫu mã, kiểu dáng so với các đối thủ cạnh tranh; ấn tượng về hình ảnh thương hiệu của nhà sản xuất sản phẩm đó so với các sản phẩm cùng loại của đối thủ cạnh tranh.

Mối quan hệ của năng lực cạnh tranh giữa các cấp

Giữa khả năng cạnh tranh các cấp có mối quan hệ qua lại rất chặt chẽ. Năng lực cạnh tranh quốc gia là điều kiện cần để các ngành, doanh nghiệp, sản phẩm phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Môi trường kinh tế càng tự do thể hiện cơ chế chính sách càng thông thoáng, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và sản phẩm càng cao.

(Theo Giáo trình Kinh doanh thương mại, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân)